مواد واكنش پذیر با آب

مواد واكنش پذیر با آب آن دسته از موادی هستند كه شدیداً با آب واكنش داده و ضمن ایجاد گرما تولید گازهای قابل اشتعال یا سمی می كنند.

بیشترین مواد واكنش پذیر با آب در آزمایشگاههای شیمی وجود دارد، اما تعدادی از هیدریدها و فلزات قلیایی مانند سدیم ممكن است در سایر آزمایشگاههای مراكز تحقیقات هم وجود داشته باشد.

نمونه هایی از مواد واكنش پذیر با آب عبارتند از

Z   كلسیم هیدرید- لیتیم آلومینیوم هیدرید- فلزات سدیم، پتاسیم و لیتیم.

Z      اینگونه مواد باید در مكانی سرد و خشك نگهداری شوند. هرگز آنها را در زیر دستشویی نگهدری نكنید.

Z      به منظور پیشگیری از واكنش فلزات قلیایی با بخار آب موجود در هوا، این فلزات باید در روغنهای معدنی (یا نفت) نگهداری شود.

Z   استفاده از اطلاعت موجود در برگه اطلاعات ایمنی(MSDS) مواد واكنش پذیر با آب بهترین منبع اطلاعاتی برای شیوه صحیح نگهداری و كاركردن با آنهاست.

لیست مواد واكنش پذیر با آب

-          فلزات قلیایی

- هیدریدهای فلزات قلیایی

- آمیدهای فلزات قلیایی

- آلكیل های فلزی مانند لیتیم آلكیل- آلومینیوم آلكیل

- واكنشگرهای گرینیارد

- هالیدهای غیرفلزی : مانند S2Cl2-SiCl4-PCl5-PCl3-BF3-BCl3

- اسید هالیدهای غیرآلی SO2Cl2 – SOCl2 – POCl3

- پنتو اكسید فسفر

- كلسیم كاربید

- اسید هالیدهای آلی

- انیدریدهایی كه وزن مولكولی كمی دارند

مواد آتشگیر    (Pyrophoric Materials)

مواد آتشگیر به موادی اطلاق می شود كه به طور خودبخود در هوا (دمای پائین تر ازC ◦40 ) مشتعل می شوند. مواد آتشگیر عموماً با آب واكنش پذیر هستند و در صورت تماس با آب یا هوای مرطوب آتش خواهند گرفت. نگهداری و جابجا كردن مواد آتشگیر باید در ظرفی كه فضای آن از گاز آرگون یا نیتروژن (به استتثناء چند مورد) پرشده است انجام شود.

روش ایمن نگهداری مواد آتشگیر

محلولهای آتش گیر

مقادیر كم محلولهای آتشگیر را در شیشه هایی كه درپوش آن از جنس PTFE (Polytertrafluoroethylene) می باشد نگهداری می كنند. مقادیر زیادتر آن در سیلندرهای فلزی (مانند سیلندر گاز) نگهداری می شود كه یك سوزن مخصوص به دریچه خروجی آن وصل می شود و بوسیله یك سرنگ كاملاً خشك، هوای داخل سیلندر با یك گاز بی اثر (آرگون یا نیتروژن) جایگزین می شود.

 مواد جامد آتشگیر

جامدهای آتشگیر در جعبه های مخصوصی كه بوسیله گاز بی اثر پرشده اند نگهداری می شوند، این جعبه ها فوق العاده گران قیمت هستند. بنابراین بعضی از این مواد به شكل محلول فروخته می شوند و بعضی دیگر در ظروف حاوی روغن معدنی (پارافین و ..) یا حلالهای هیدروكربنی سبك نگهداری می شوند.

جامدهای آتشگیر خفیف (مانند لیتیم آلومینیوم هیدرید یا سدیم هیدرید) را می توان برای مدت زمان كوتاه در هوای معمولی جابجا كرد، اما برای نگهداری طولانی مدت باید در ظروفی كه فضای آن با یك گاز خنثی (آرگون یا نیتروژن) پر شده است، نگهداری شود.

 معدوم كردن مواد آتشگیر

معدوم كردن مقادیر كم مواد آتشگیر و ظروف خالی آن را باید با دقت فراوان و با سردكردن باقیمانده این مواد انجام داد.

موادی كه واكنش پذیری كمی دارند

-      را در مقادیر زیادی از یك حلال بی اثر مانند هگزان رقیق كرده و ظرف آن را در حمام یخ قرار داده و قطره قطره به آن آب سرد اضافه كنید.

موادی كه واكنش پذیری زیاد دارند

-      محلول رقیقی از آن را به آهستگی به یخ خشك اضافه كرده و با افزودن یك ماده كه واكنش پذیری ملایمی با ماده آتشگیر دارد و همچنین در یخ خشك منجمد نمی شود (مانند دی اتیل اتر، استون، ایزوپروفیل الكل و متانولی كه مقدار جزئی آب داشته باشد) خنثی سازی انجام می شود.

لیست مواد آتشگیر

مواد جامد

-1ذرات ریز فلزاتی مانند : منیزیم – كلسیم- زیركونیم- اورانیوم

- 2فلزات قلیایی (سدیم – پتاسیم)

 -3هیدریدهای فلزی یا غیرفلزی (دی بوران – سدیم هیدرید- لیتیم آلومینیوم هیدرید- اورانیوم تری هیدرید(

- 4 واكنشگرهای گرینیارد (RMg X)

- 5مشتقات آلكیله شده هیدریدهای فلزی و غیرفلزی (مانند دی اتیل آلومینوم هیدرید- بوتیل لیتیم- تری متیل آلومینیوم (

- 6كربونیل های فلزی (مانند دی كبالت اكتاكربونیل- كربونیل نیكل(

- 7كاتالیزورهای هیدروژناسیون مانند رنه نیكل

- 8فسفر سفید یا زرد

- 9پلوتونیوم

- 10متان تلورول (CH3 TeH)

 گازهای آتشگیر

- آرسین

- دی بوران

- فسفین

- سیلان

مایعات آتشگیر

- هیدرازین

- تركیبات ارگانومتالیك‹‹ Metalorganics ››

مواد واكنش پذير با آب

مواد واكنش پذير با آب آن دسته از موادي هستند كه شديداً با آب واكنش داده و ضمن ايجاد گرما توليد گازهاي قابل اشتعال يا سمي مي كنند.

بيشترين مواد واكنش پذير با آب در آزمايشگاههاي شيمي وجود دارد، اما تعدادي از هيدريدها و فلزات قليايي مانند سديم ممكن است در ساير آزمايشگاههاي مراكز تحقيقات هم وجود داشته باشد.

نمونه هايي از مواد واكنش پذير با آب عبارتند از :

 كلسيم هيدريد- ليتيم آلومينيوم هيدريد- فلزات سديم، پتاسيم و ليتيم.

- اينگونه مواد بايد در مكاني سرد و خشك نگهداري شوند. هرگز آنها را در زير دستشويي نگهدري نكنيد.

- به منظور پيشگيري از واكنش فلزات قليايي با بخار آب موجود در هوا، اين فلزات بايد در روغنهاي معدني (يا نفت) نگهداري شود.

استفاده از اطلاعت موجود در برگه اطلاعات ايمني(MSDS) مواد واكنش پذير با آب بهترين منبع اطلاعاتي براي شيوه صحيح نگهداري و كاركردن با آنهاست.

ليست مواد واكنش پذير با آب

- فلزات قليايي

- هيدريدهاي فلزات قليايي

- آميدهاي فلزات قليايي

- آلكيل هاي فلزي مانند ليتيم آلكيل- آلومينيوم آلكيل

- واكنشگرهاي گرينيارد

- هاليدهاي غيرفلزي : مانند S2Cl2-SiCl4-PCl5-PCl3-BF3-BCl3

- اسيد هاليدهاي غيرآلي مانند : SO2Cl2 – SOCl2 – POCl3

- پنتو اكسيد فسفر

- كلسيم كاربيد

- اسيد هاليدهاي آلي

- انيدريدهايي كه وزن مولكولي كمي دارند.

موفق باشيد