لوزه چیست؟
لوزه ها توده هایی از بافت لنفاوی هستند که در دو طرف گلو قرار دارند. معمولا وقتی از کلمه لوزه ها نامبرده می شود ، اشاره به "لوزه های کامی" است که در عقب گلو دیده می شوند
لوزه ها مانند سایر اندام های دستگاه لنفاوی به عنوان بخشی از دستگاه ایمنی عمل می کنند و به مقابله با عفونت ها کمک می کنند. به خصوص تصور می شود که لوزه ها در کمک به مقابله با عفونت های حلقی و بخش فوقانی دستگاه تنفس اهمیت داشته باشند.
لوزه های مختلف در انسان ها از بالا به پایین شامل این اندام ها می شود
آدنوئیدها که به آنها لوزه های حلقی هم می گویند و در سقف حلق قرار دارند. (گاهی به آن لوزه سوم می گویند).
لوزه های لوله ای که در سقف حلق قرار دارند.
لوزه های کامی که هنگام معاینه از دهان دیده می شوند و در دو طرف بخش دهانی حلق میان دو قوس بافتی قرار دارند.
لوزه های زبانی که در پشت شیار انتهایی زبان قرار دارند.
مجموعه این بافت های لنفاوی که در بالا به آن اشاره شد، به نام "حلقه لوزه ای والدیر" نامیده می شوند.
لوزه ها در نزدیک سن بلوغ به بزرگترین اندازه شان می رسند و بعد به تدریج تحلیل می روند. اما لوزه ها در کودکان بزرگترین اندازه را نسبت به قطر گلو را دارند. لوزه ها ممکن است بزرگ و ملتهب شوند و ممکن است لازم باشد آن را با جراحی خارج کرد. برداشتن لوزه ها در مواردی انجام می شود که آنها باعث انسداد راه هوایی شده باشند یا با بلع تداخل کرده باشند. در سنین بالاتر بزرگی یک طرفه لوزه ممکن است بیانگر عفونت ویروسی لوزه، و تومورهایی مانند لنفوم یا کارسینوم سلول فلسی باشد.
برخی از متخصصان گوش و حلق و بینی در مواردی که التهاب های مکرر و عودکننده لوزه رخ می دهد، یا هنگامی که بزرگی لوزه ها باعث انسداد علامت دار راه های هوایی فوقانی شده است یا در مواردی که لوزه به صورت یک طرفه بزرگ شده است، برداشتن آن را توصیه می کنند.
بزرگ شدن لوزه ها ممکن است بر حرف زدن اثر بگذارد و باعث شود صدا تودماغی شود.
سنگ های لوزه ماده ای است که روی لوزه جمع می شود. اندازه آن ممکن است به حد یک دانه پاپ کورن برسد و به رنگ سفید/کرم است. ماده اصلی این به اصطلاح سنگ، کلاژن است، اما بوی ناخوشایند قوی دارد، که به خاطر سولفید هیدروژن و متیل مرکاپتان و سایر موارد است.
● لوزه ها چکار می کنند؟
لوزه ها و آدنوئیدها عمدتا از بافت لنفوئیدی تشکیل شده اند، که در سراسر دستگاه گوارش و در پایه زبان هم وجود دارد. بافت لنفوئیدی از لمفوسیت ها تشکیل شده است، سلول هایی که عمدتا در تولید پادتن یا آنتی بادی در مقابل عوامل مهاجم به بدن نقش دارند.
از آنجایی که ما عموما تولید پادتن را چیز خوبی به حساب می آوریم، بررسی های زیادی در مورد تعیین اهمیت لوزه ها انجام شده است. جدا از اینکه لوزه ها واثعا چه نقشی در بدن دارند، به نظر می رسد هنگامی که لوزه ها را برمی دارند، در مجموع هیچ اثر بدی روی دستگاه ایمنی و سلامتی افراد ایجاد نمی شود.
ورم لوزه معمولا بر اثر بیماری ویروسی یا باکتریایی اتفاق می افتد. علائم آن تب و گلودرد است. حتی کسانیکه لوزه های خود را با عمل در آورده اند نیز مستعد این بیماری هستند. ورم لوزه ای که توسط باکتری ها اتفاق افتاده باشد با آنتی بیوتیک ها درمان میشود، این در حالی است که داروی خاصی برای ورم لوزه ای که از طریق ویروس ها ایجاد شده وجود ندارد.
علائم
لوزه های قرمز یا متورم
نقاط سفید روی لوزه ها
درد گردن یا تورم گردن
گلودرد
مشکل در بلع غذا
سرفه
سردرد
چشم درد
درد عمومی بدن
گوش درد
تب
احساس لرز
گرفتگی بینی
علل ایجاد ورم لوزه
دلایل ویروسی مانند ویروس های سرما خوردگی، ویروس اشتین بار (بیماری مونونوکلئوز)، ویروس هرپس، ویروس اچ آی وی، آدنوویروس. دلایل باکتریایی مانند ویروس استرپتوكوك β-hemolytic گروه A و کمتر شایع در بیماری های سیفیلیس، استافيلوكوك، کلامیدیا، سیاه سرفه، فوزو باكتريوم، دیفتری و سوزاک. با وارد شدن باکتری یا ویروس به بدن، لوزه ها به مبارزه باآنها می پردازند و متورم میشوند. گلبول های سفید در داخل لوزه ها باکتری ها و ویروس ها را میکشند که ممکن است باعث التهاب و سرخی گلو و تب شود.
درمان
درمان شامل کم کردن علائم تورم لوزه هاست:
کم کردن درد، التهاب و سرخی گلو و لوزه ها، کاهش تب (با تجویز استامینوفن، ایبوبروفن، پاراستامول)
کم کردن سرفه با استفاده از قرقره آب نمک، قرص سرفه، مایعات گرم و سرد)
اگر تورم لوزه ها به دلیل استرپتوکوک باشد، آنگاه آنتی بیوتیک هایی مانند آمپی سیلین و آموکسی سیلین مفید خواهند بود. یک ماکرولید مانند اریترومایسین برای کسانی که به آمپی سیلین آلرژی دارند مفید خواهد بود. کسانیکه بدنشون به آمپی سیلین ها جواب نمی ده میتوانند از کوآموکسی_کلاو یا کلیندامایسین استفاده کنند. اگر تورم لوزه ها به دلیل ویروس باشد، طول درمانش بستگی به نوع ویروس دارد . معمولا بین یک تا دو هفته است . اما ممکن است بیماری وخیم شده و نیاز به برداشتن لوزه ها توسط جراحی باشد.