آریایی ها

آریایی ها

ایران قبل از اریاییها

قبل از ورود اریاییها به ایران(اواسط هزاره دوم ق.م)اقوام مختلفی در ایران زندگی میکردند که اطلاعات زیادی در مورد این اقوام دردست نیست ایران قسمتی از یک سرزمین وسیعتر به نام فلات ایران است.این فلات حدود 000.600.2کیلومتر مربع وسعت دارد که کشور ما بخش بزرگی از ان را شامل میشود.این سرزمین از دیرباز یکی از مهمترین مسیرهای مهاجرتها لشکر کشیها و مبادلات تجاری بوده هست.گوشه هایی از اهمیت این فلات عبارتند از:

1)راه ابریشم که از چین آغاز میشد پس از عبور از اسیای مرکزی وارد ایران میشد و از طریق ایران به اروپا میرفت.

2)ایران در جریان فتوحات مسلمانان مرکزی برای گسترش اسلام در شبه قاره هند و اسیای مرکزی بود.

3)در جنگ جهانی دوم متفقین با اشغال ایران از این طریق اسلحه و مهمات به شوروی سابق میرساندند و با این کار مانع شکست روسها از المانها شدند.(الهی که خدا ازشون نگذره که این طوری المان رو نابود کردند).

ایلامی ها و سرزمین انان:

مهمترین تمدنی که در ایران قبل از اریاییها وجود داشته تمدن ایلامی میباشد. این تمدن در دشت خوزستان و کوهستانهای اطراف ان بوجود امد.مهمترین مرکز زندگی و تمدن در خوزستان ان زمان شوش بود.ایلامی ها سرزمین خود را حتمتی می نامیدند اما چون همسایگان شان انرا ایلام نام داده بودند بدین نام معروف شد.همسایه های ایلام در مغرب تمدنهای بین النهرین یعنی سومر و اکد و سپس بابل و اشور بوده اند.مهمترین قسمت ایلام در کوههای زاگرس انشان نام داشت(در مغرب فارس امروزی).

تاریخ و تمدن ایلام:

دولت ایلام از 3000 سال ق.م تا 550 ق.م که دولت هخامنشیان سراسر ایران را تصرف کردند به حیات خود ادامه دادند.اوج قدرت ایلام در قرن 13 ق.م بود.در 640 ق.م اشور بانی پال پادشاه اشور به ایلام تاخت و همه جا را ویران کرد و شهر شوش را با تمام توان خراب کرد.

تمدن و فرهنگ ایلامی ها:

ایلامی ها از همه اقوامی که قبل از ورود اریاییها زندگی میکردند متمدن تر بودند.داشتن دولت قلمرو وسیع و پرداختن به کشاورزی همگی از نشانه های تمدن عالی انان بوده است.مهمترین رب النوع ایلامی ها این شوشیناک نام داشته که به معنای خدای شوش است.یکی از مهمترین اثار تمدن ایلامی خط ایلامی است.ایلامی ها خط را از ساکنان بین النهرین اقتباس کرده بودند ودر ان زمان در فلات ایلام تنها قومی بودند که از خط استفاده میکردند.

در هزاره دوم و اول قبل از میلاد سرزمین ما ایران شاهد تحولاتی بود که موجب بنیانگذاری زندگی و تمدن ان برای قرنهای بعد گردید.سر آغاز این تحولات مهاجرت گروهی از اقوام آریایی به فلات ایران بود. این گروه بعدها به ایرانیان و سرزمینشان به ایران موسوم گردید.آریایی های دامدار و کوچ نشین در ایران یکجا نشین شده به کشاورزی پرداختند و صاحب شهرهای بسیار و تمدنی بزرگ شدند.پیدایش دین زرتشتی و سپس تشکیل دولتهای ماد و هخامنشی از وقایع مهمی بود که در جامعه انان رخ داد.دولت هخامنشی بر سرزمین وسیعی حکم میراند.دین زرتشتی نیز که پس از سلسله هخامنشی تا پایان تاریخ ایران باستان ادامه حیات داد یکی از مظاهر ایران باستان به شمار میرفت.

مهاجرت آریایی ها به فلات ایران

در قدیم قاره های اروپا و اسیا به یکدیگر متصل بوده و انرا اوراسیا می نامیدند در جایی که اروپا و اسیا متصل میشوند سرزمین پهناوری وجود دارد که بیشتر به صورت علف زار میباشد که به انها استپ میگویند.استپ اوراسیا در طول تاریخ سکونت گاه اقوام متعددی بوده که بیشتر به دامداری مشغول بوده اند. با افزایش جمعیت شان و افزایش تعداد دامهایشان دیگر استپ جوابگوی نیاز انان نبود.بهمین خاطر به فکر مهاجرت افتادند. مهاجرت این اقوام اغلب به سمت جنوب یعنی فلات ایران یا مغرب یعنی اروپا بود.یکی از مهاجرت های اقوام دامدار استپ اوراسیا مهاجرت آریایی ها بود.در حدود 3000 سال ق.م در استپ اوراسیا مردمی زندگی میکردند که بعدها به انها هندو اروپایی گفته اند زیرا پس از مهاجرت به دو دسته بزرگ تقسیم شدند یک دسته به اروپا رفتند که بعدها کشور هایی چون یونان و روم را بوجود آوردند و دسته دیگر از طریق ایران عازم هند شدند.

در اوایل هزاره دوم ق.م یک دسته از اقوام هندو اروپایی که به سوی جنوب مهاجرت کرده بودند به نواحی شمال فلات ایران رسیدند.این دسته از اقوام هندو اروپایی را هندو ایرانی مینامند که بعدها دو دسته شدند یکی به هند رفتند و دیگری در ایران ماندند.اقوام هندو ایرانی خود را آریایی می نامیدند. آریایی به معنای اصیل نجیب و شریف است .

اقوام آریایی مدتها در سرزمینی به نام ایران´ و´ا´ج´(irana vaaja) یا سرزمین ایران در نزدیکی رودهای سیحون و جیحون زندگی میکردند. بر طبق داستانها در ان هنگام فرمانروای انان جمشید نام داشته است.او پس از انکه دیو ها را شکست داد جشن نوروز را بر پا کرد.اریاییها دشمنان خود را دیو می نامیدند.

قبیله های بزرگ آریایی بعدها به نام مادها در غرب ایران پارس ها در جنوب و پارت ها در شمال شرقی ایران معروف شدند. در خانواده های آریایی پدر نقش مهمی بازی میکرد یکی از نقشهای مهم پدر وظیفه مذهبی او بود که انجام مراسم و تشریفات مذهبی ازجمله نگهداری اتش خانواده بود.ایرانیان که اتش را احترام مینمودند ان را نشانه دوام و استحکام خانواده میدانستند.از انجا که جنگ و جنگاوری بسیار مورد توجه آریایی ها بود انان یکی از رب النوع های خود را که میترا نامیده میشد مظهر پهلوانی و دلیری میدانستند.

چند خانواده آریایی را یک طایفه می نامیدند و رییس طایفه را واسپوهر می نامیدند که از طرف طایفه مالک زمین بودند. واسپوهران که خانواده های اشرافی به شمار می امدند دو امتیاز مهم داشتند 1-اصالت خون و نسب 2-مالکیت زمین.

چند طایفه آریایی را یک قبیله می نامیدند رییس قبیله که فرمانروای کشور بود کوی (kavi ) می نامیدند.کوی ها سلسله ای داشتند که سلسله کیانی نام دارد.کوی ها که پادشاهان افسانه ای ایران باستان هستند بیشتر اوقات به جنگ با دشمنان مشغول بودند. از معروفترین انها کی قباد و کی خسرو هستند.

نژاد آریا هم اکنون بین هند و ایران تقسیم شده اند که از شاخه نژاد هند و اروپایی است. بخشی دیگر از این اقوام کهن در آلمان، یونان و روم نیز پخش می باشند. در فرس باستان این واژه آریه نامیده شده است. اقوام هند و اروپایی شعبه وسیعی از نژاد سفید هستند که در ایران، هند و اروپا ماندگار شدند و زبان هندو اروپایی نیز مختص آنان است. در اوستا نام ایران به عنوان مبدا اصلی آریایی نژادها معرفی شده است.

حرکت آریایی ها به سوی ایران به بیش از 2000 سال پیش از میلاد مسیح باز می گردد. اقوام آریایی که فلات گسترده ایران را برای مسکن خود انتخاب نمودند به دوازده قسمت عمده تقسیم شدند که نام برخی از آنان در اوستا آمده است :

1 ) مادها در شمال غربی ایران شامل کلیه قسمتهای آتروپاتکان ( آذربایجان )، آران و قفقاز ( جمهوری آذربایجان )، کلیه شهرهای کرد نشین ترکیه و عراق و سوریه.

2 ) پارس ها در جنوب ایران

3 ) هیرکانیها در استرآباد ( گرگان امروزی )

4 ) پارتها در سرزمین خراسان بزرگ

5 ) آریانها در مجاورت رود هریرود ( آریوس )

6 ) درانگیان در شمال غربی افغانستان کنونی

7 ) آراخوتیان در ناحیه رود هلمند و شاخه های آن در اطراق قندهار در افغنستان کنونی

8 ) باکتریان در دامنه های شمالی هندوکش تا کنار جیحون که همان بلخ امروزی در افغانستان است

9 ) سغدیان در ناحیه کوهستانی میان جیحون و سیحون

10 ) خوارزمیان در گستره خیوه

11 ) ماژگیان در کنار رود مارگوس یا مرغاب که بیشتر در گستره مرو واقع در ترکمنستان کنونی است

12 ) ساگاژتیان واقع در زاگرس شرقی که در سرزمینهای پهناور شمال دریای مازندران ( کاسپین ) زندگی می کنند

ایرانیان و همسایگان انان

قبایل ایرانی پس از مهاجرت مدتها درگیر جنگ با ساکنان قدیمی این سرزمین بودند اما به تدریج به عنوان نیروی غالب و پیروز در فلات ایران ساکن شدند و با دستاوردهای تمدنی و فرهنگی اقوام قدیمی از جمله ایلامی ها که پیشرفتهای فرهنگی و تمدنی بسیاری داشتند اشنا شدند و پس از مدتی ایرانیان خط کشاورزی و شهر سازی را از ایلامی ها فرا گرفتند.

مهمترین همسایگان فلات ایران در هنگام استقرار اریا یی ها اشوریان و کلدانی ها بودند. در نتیجه تماس با اقوام مجاور فلات ایران بخصوص اقوامی که در کنار رودخانه هایی چون سیحون و جیحون و نیز دجله و فرات زندگی میکردند در فرهنگ و معتقدات ایرانیان تغییراتی رخ داد چنا نکه بتدریج اعتقاد به انا هیتا رواج یافت و در اینجا بود که زرتشت وارد عمل شد.

يكى از معماها فرضيه «كوچ آرياييان» به فلات ايران است كه از مورخان اروپايى به گوش ما رسيده و اغلب مبدأ و آغاز تاريخ رسمى ايران شمرده مى شود. خوشبختانه در دهه هاى اخير گروهى از پژوهشگران فرزانه ايران كمر همت بربسته اند كه دليرانه درباره فرضيه هاى وارداتى ترديد كنند و خود به استقلال در تاريخ ايران به تحقيق بپردازند. يكى از اينان دكتر «جهانشاه درخشانى» است كه حاصل يك عمر تلاش و كوشش او در راه روشن كردن نقاط تاريك تاريخ ايران، اخيراً در جلد سوم و چهارم «دانشنامه كاشان» به چاپ رسيده است. دكتر درخشانى در اين كتاب گرانقدر مى نويسد:

«پژوهشگران در ارزش تاريخى روايتهاى سنتى ايران از دوران ديرين ترديد دارند. علت آن است كه دانش امروز گمان را بر «كوچ آرياييان» به فلات ايران نهاده است، در حالى كه تاريخ سنتى ايران خلاف آن را گزارش مى دهد. ايران در روايتهاى بومى، خاستگاه آرياييان گزارش شده است كه گرداگرد آن، ديگر كشورهاى جهان كهن بودند. از سوى ديگر «فرضيه كوچ» برپايه استوارى بنانشده است. پژوهشگران امروز، چه درخاستگاه آرياييان و چه در زمان و گذرگاه فرضى كوچ آنان همداستان نيستند. افزون بر اين، شايان توجه است كه «فرضيه كوچ» در بنياد، متكى بر برداشت گمراهانه اى است تا براى آرياييان «ميهنى اروپايى» بسازد.