ورزش والیبال

تاریخچه والیبال

ورزش والیبال در سال 1895 میلادی (1274 هجری خورشیدی) توسط "ویلیام ج.مورگان" (William G. Morgan) مدیر  سازمان جوانان مسیحی(Y.M.C.A) در "هولیک" ایالت ماساچوست آمریکا ابداع شد. در ابتدا این ورزش"مینتونت" (Mintonette) نام گذاری شده بود. مورگان  تحت تأثیرمحبوبیت فراوان بسکتبال دربین عامه تصمیم گرفت برای دانشجویان خود ورزشی را به وجود آورد که بازی از روی تور انجام گیرد و لذت بخش باشد. مورگان با استفاده از تویی که به دلیل سبکی وزن به دست ها آسیب نمی رساند، بازی را شروع کرد. با وجود اینکه به طور آهسته و کند از سازمان جوانان مسیحی آغاز شد، ولی طولی نکشید که در کلیه شهرهای ماساچوست و نیوانگلاند عمومیت یافت. در "اسپرینگ فیلد"، دکتر  "ت - آهالستیگ" با مشاهده بازی، مینتونت را به والیبال تغییر نام داد، زیرا قصد اساسی از بازی کردن، فرستادن و برگشت دادن (رد و بدل کردن) توپ از روی تور است که کلمه "والیبال" در معنا این نیت را مشخص می کند. با اینکه والیبال در آغاز یک ورزش سالنی بود و در محل های سرپوشیده انجام می شد و اساساً برای فعالیت های سرگرم کننده پیشه وران و تجار اختصاص یافته بود، ولی کم کم به زمین های روباز کشیده شد و به عنوان یکی از فعالیت های جالب توجه تابستانی درآمد و به شدت تعقیب می شد. در آغاز برای بازی والیبال قوانین خاصی تدوین نشده بود. هر فرد و در هر کشوری به میل خود و به طریق مختلف با توپ بای می کردند. رفته رفته والیبال در مناطق و نواحی مختلف جهان گسترش یافت. همچنانکه هر ابداع یا اختراعی در آغاز با نواقص همراه بوده و به مرور زمان تکمیل و رفع نواقص می شود، والیبال نیز از این قاعده مستثنی نبود و کم کم قوانین برای این بازی وضع شد و روش ها و حرکات تکنیکی جایگزین حرکات قبلی گردید. در سال 1900 میلادی پذیرفته شد که امتیازات هر ست بازی 21 پوئن باشد. در سال 1912 میلادی سیستم چرخش به تصویب رسید. در سال 1917 میلادی پذیرفته شد که هر ست بازی 15 پوئن (امتیاز) باشد. در سال 1918 تعداد بازیکنان هر طرف زمین 6 نقر پیشنهاد شد که مورد قبول عامه قرار گرفت.در سال 1921 موافقت شد که هر تیم با سه ضرب توپ را به طرف دیگر بفرستد. در سال 1923 میلادی اندازه زمین بازی 9×18 متر تعیین شد.به مرور در سال های بعد، قوانین فراوانی برای این بازی وضع شد و در بسیاری از قوانین قبلی نیز تغییراتی حاصل گشت که هنوز هم این تغییرات ادامه دارد و هر چهار سال یکبار در کنگره بین المللی والیبال تغییراتی در قوانین بازی به تصویب می رسد.اولین کشور خارجی که والیبال را پذیرفت، کانادا و در سال 1900 میلادی بود. اساساً نهضت Y.M.C.A (سازمان جوانان مسیحی) در معرفی این ورزش به دیگر کشورهای جهان و تعمیم آن سهم فراوانی داشت. بازی والیبال در پایان سال1900 به هندوستان و در سالهای 1905 به کوبا، 1909 به پورتریکو، 1910 به فیلیپین، 1912 به اوروگوئه، 1913 به چین و 1917 به ژاپن و به تدریج از سال 1914 میلادی به بعد توسط سربازان آمریکایی و مستشاران و اشخاص دیگر به کشورهای اروپایی از قبیل فرانسه، چکسلواکی، لهستان، شوروی و بلغارستان و سایر کشورهای اروپایی معرفی شد و تعمیم یافت. ولی به سبب بیگانه بودن این ورزش برای اروپائیان، در ابتدا امر قبول آن به کندی صورت می پذیرفت. فرانسه، چکسلواکی و لهستان سه کشوری بودند که قبل از دیگران اقدام به تشکیل فدراسیون ملی والیبال در کشورخود کردند. اتحاد جماهیر شوروی نیز که در سال1923 میلادی اقدام به تأسیس انجمن ملی والیبال نمود برای پیشرفت و دگرگونی آن فعالیت زیادی به عمل آورد. اصولاً شوروی ازکشورهایی بود که در پیشرفت تکنیک و تاکتیک والیبال و تنظیم قوانین در جهان سهم بسزایی دارد و برای قهرمانی در مسابقات است که قدرت بزرگ جهانی به حساب می آمد. کشورهای فرانسه، چکسلواکی (جمهوری چک کنونی) و لهستان پس از تشکیل فدراسیون ملی مصمم شدند با کمک کشورهای دیگر فدراسیون بین المللی را تاسیس نمایند و در سال 1936 در بازی های المپیک در برلین آلمان در این زمینه فعالیت زیادی نمودند، ولی با آغاز جنگ بین المللی دوم و طغیان آن در اروپا اقدامات آنان متوقف شد. به طور کلی، تغییرات و پیشرفت والیبال را می توان به سه دوره تقسیم نمود: دوره اول از سال آغاز تا سال 1918 ، دوره دوم ازسال 1919 تا سال 1946 و دوره سوم ازسال 1947 میلادی به بعد که تغییرات و پیشرفت اساسی والیبال در دوره سوم صورت پذیرفته است. پس ازجنگ بین المللی دوم، فعالیت های فراوان برای حرکت جدید به والیبال مجددا آغاز شد و اولین مسابقه بین المللی در قاره اروپا بین دو کشور فرانسه و چکسلواکی در شهر پاریس برگزار گردید. پیگیری برای تأسیس فدراسیون بین المللی والیبال ادامه یافت. مذاکرات بین سه کشور فرانسه، چک و لهستان منجر به موافقت در جهت تشکیل کنگره ویژه برای تأسیس اتحادیه بین المللی والیبال گردید.سرانجام در آوریل سال 1947 میلادی، کنگره ای با شرکت نمایندگان 14کشور از سراسر جهان در پاریس برگزار و موافقت شد فدراسیون بین المللی والیبال (F.I.V.B ) تأسیس گردد که این فدراسیون در پاریس تشکیل شد و "پل لیبود" فرانسوی به عنوان اولین رئیس فدراسیون بین المللی والیبال انتخاب شد. به زودی کشورهای زیادی درخواست عضویت خود را برای پیوستن به فدراسیون بین المللی اعلام نمودند که امروز این فدراسیون حدود 217 کشور عضو دارد و بیش از 200 میلیون نفر از مردم جهان والیبال بازی می کنند. اولین رئیس انتخابی فدراسیون بین المللی والیبال "پل لیبود" از کشور فرانسه تا سال 1984 میلادی (یعنی 37 سال تمام) ریاست فدراسیون بی المللی را با قدرت برعهده داشت و توانست با کمک سایر اعضاء این فدراسیون را در ردیف فعا ل ترین فدراسیون ها، و والیبال را در زمره بزرگترین ورزش های جهانی درآورد.پس از تأسیس فدراسیون بین المللی، کمیته های مختلفی در داخل آن به وجود آمد و برنامه مسابقات رسمی بین المللی تنظیم و آغاز شد. در سال 1949 میلادی اولین دوره مسابقات جهانی والیبال برای مردان در پراگ و در سال 1952 دومین دوره مسابقات جهانی مردان و اولین دوره مسابقات جهانی زنان در مسکو برگزار شد. برنامه این مسابقات به طور منظم هر چهار سال یکبار تاکنون در کشورهای مختلف انجام شده است. در سال 1998 دوره چهاردهم مسابقات جهانی مردان با شرکت 24 تیم و دوره سیزدهم مسابقات جهانی زنان با شرکت 16 تیم در ژاپن انجام یافت.به سبب اهمیتی که والیبال در بین ورزش ها به دست آورد، در سال 1964 میلادی مسابقات والیبال مردان و زنان به برنامه بازی های المپیک توکیو اضافه شد که تاکنون در دوره های بازی های المپیک برنامه های آن اهمیت خاصی انجام شده است.علاوه بر مسابقات قهرمانی جهان و المپیک، مسابقات والیبال مردان و زنان در سراسر جهان با عنوانهای: جام جهانی، لیگ جهانی، قهرمانی اروپا، پان آمریکن، قهرمانی آسیا، بازیهای آسیایی، والیبال ساحلی، جهانی دانشجویان (یونیور سیاد). قهرمانی آفریقا، ارتش های جهان، گراندپری زنان، راه آهن های جهان، قهرمانی ناشنوایان، قهرمانی معلولین، پارالمپیک معلولین، قهرمانی کشورهای عربی، چهار تیم برتر، جایزه بزرگ، ستاره ها و تورنمنت های بین المللی و دوستانه و غیره در گروه های سنی نوجوانان، جوانان و بزرگسالان به طور منظم انجام می شود. در تاریخچه والیبال جهان باید کشور ژاپن را به عنوان دگرگون کننده تکنیک ها، تاکتیک ها و آمادگی جسمانی در والیبال معرفی نمود.انجمن والیبال ژاپن از سال 1961 فعالیت های بین المللی خود را افزایش داد و تیم های ملی زنان و مردان این کشور در کلیه مسابقات رسمی تحت نظر فدراسیون بین المللی و کنفدراسیون آسیایی شرکت نموده اند. مربی تیم ملی والیبال مردان ژاپن "یاسوتاکا ماتسودایرا" (Yatsutaka Matsudaira) با تنظیم یک برنامه هشت ساله و منطقی از سال 1965 تا 1972 میلادی توانست مدال طلای المپیک مونیخ را به سال 1972 برای کشور خود به دست آورد. ماتسودایرا یکی از بزرگترین مردان والیبال جهان به حساب می آید و سمت هایی را با عنوان رئیس فدراسیون والیبال ژاپن، رئیس کنفدراسیون والیبال آسیا و نایب رئیس فدراسیون بین المللی و رئیس کمیته لیگ جهانی و الیبال داشته است. وی سهم بسزایی در پیشرفت والیبال جهان دارد. ماتسودایرا اولین دوره کلاس مربیگری بین المللی والیبال را در سال 1971 میلادی در دوکاتاگوری 1و2 در توکیو تشکیل داد که قریب 60 نفر از کشورهای مختلف جهان در این کلاس شرکت داشتند از دیگر مردان والیبال ژاپن که در این تاریخچه می توان از وی نام برد، "تویودا" است که ازلحاظ تئوری فنی و ارائه تکنیک ها و تاکتیک های والیبال در جهان سهم مؤثری داشته است. ضمناً تویودا سمت هایی در فدراسیون بین المللی و کنفدراسیون والیبال آسیا و ژاپن داشته  است.تیم های صاحب نام زنان و مردان دنیا که از اولین مسابقات جهانی و المپیک و جام جهانی تاکنون توانسته اند مقام های اول تا ششم را در جهان بدست آوردند عبارتند از کشورهای: شوروی سابق، ایتالیا، ژاپن، چکسلواکی، آمریکا، لهستان، بلغارستان، رومانی، مجارستان، آلمان شرقی، کوبا، برزیل، آرژانتین، کره جنوبی، چین، پرو، فرانسه، کره شمالی، هلند، سوئد و کانادا. امروزه فدراسیون بین المللی والیبال با سازمانی مرکب از یک رئیس، دو نائب رئیس، پنج نائب رئیس از کنفدراسیون های والیبال قاره ها یک مدیر فنی، یک خزانه دار، 13 عضو و کمیته های مسابقات، مربیان داوری، قوانین، پزشکی، گسترش و فعالیت ها، شناسایی بازیکنان، اطلاعات، حقوقی، تشریفات، والیبال ساحلی، لیگ جهان و همچنین حدود 217 کشور عضو و پنج کنفدراسیون والیبال قاره ها با سازمان منظم و تعدادی مدرسین بین المللی در امور داوری و مربیگری، برنامه های والیبال را در سراسر جهان هدایت کرده و به پیش می برد. در تاریخچه والیبال جهان امروز از دکتر "روبن اکوت" که از سال 1984 میلادی در کنگره والیبال لس آنجلس آمریکا به ریاست فدراسیون بین المللی انتخاب شده است، باید به بزرگی یاد کرد. امروزه مقر فدراسیون بین المللی والیبال در شهر "لوزان" سوئیس قرار دارد.از رویداد های مهم والیبال به غیر از المپیک، قهرمانی جهان و جام جهانی می توان لیگ سراسری مردان جهان را نام برد. اولین دوره لیگ جهان در سال 1990 میلادی با شرکت 8 تیم و جایزه ای معادل یک میلیون دلار آغاز شد.از دیگر نکات مهم و موفقیت آمیز والیبال در سال های اخیر، پیشرفت های سریع والیبال ساحلی است که به سبب اهمیت آن و با درایت و مدیریت دکتر اگوستا، کمیته بین المللی المپیک تصویب نمود و مسابقات آن در المپیک 1996 میلادی در آتلانتا آغاز گردید.

والیبال در ایران

والیبال درسال۱۲۹۹ هجری شمسی توسط استاد ورزش ایران آقای مهدی میرورزنده وارد ایران شد. آموزش والیبال درابتدای ورود فقط درسه محل به نام های کالج البرز - کلوپ شایسته (اجتماعیون) - ودارلمعلمین انجام می گرفت ولی چندی نکشید که جای خودرادرمحله ها وشهرهای ایران بازنمود. اصفهان اولین شهری بود که پس ازتهران به فعالیت دراین رشته پرداخت.فدراسیون های والیبال وبسکتبال درابتدابطورمشترک فعالیت میکردند ولی باگسترش والیبال این فدراسیون ها مستقل شدند.اولین مسابقه  باشگاهی شهرتهران درسال۱۳۱۴ باقهرمانی تیم دربند انجام شد.ایران برای اولین باردر مسابقات قهرمانی آسیا درسال ۱۳۳۷ شرکت کرد که توانست مدال نقره این بازیهارانیزبدست آورد

درباره ورزش والیبال والیبال ورزشی تیمی و بسیار مهیج است، که پیشینه ای یکصد و ده ساله دارد و امروزه تقریباً تمامی کشورهای جهان عضو فدراسیون جهانی آن هستند.

والیبال ورزشی تیمی و بسیار مهیج است، که پیشینه ای یکصد و ده ساله دارد و امروزه تقریباً تمامی کشورهای جهان عضو فدراسیون جهانی آن هستند. ● قوانین و مقررات والیبال ▪ تعداد کل بازیکنان هر تیم: ۱۲ نفر. ▪ تعداد بازیکنان داخل زمین: ۶ نفر. ▪ تعداد کل داوران: ۱۰ نفر (یک داور بالا، یک داور پائین و یک داور ذخیره- ۴ داور خط و یک داور خط ذخیره- یک نویسنده و یک کمک نویسنده.) ▪ اندازه زمین: طول ۱۸ متر و عرض ۹ متر. ▪ نِت (تور): برخورد توپ به لبه تور اشکال ندارد و خطا نیست. ▪ مقدار باد توپ: معمولاً با فشار انگشتان شصت بر روی توپ مشخص می شود. ▪ وزن و رنگ توپ: وزن توپ ۲۶۰ گرم است و تا ۱۰ گرم کمتر یا بیشتر اشکال ندارد و رنگ آن مخلوطی از زرد و آبی و سفید می باشد. (استاندارد فدراسیون جهانی) ▪ شروع بازی: شروع بازی به وسیله سکه توسط داور قرعه کشی می شود تا یک تیم زمین و تیم دیگر توپ را انتخاب کند. ▪ زمان بازی: ۵ گیم بصورت رالی، ۴ ست با نتیجه ۲۵ امتیاز و ست آخر با نتیجه ۱۵ امتیاز می باشد. (البته در مسابقات مدارس ۳ گیم می باشد.) ▪ تعداد استراحت: در امتیاز ۸ و ۱۶، اولین تیمی که به این امتیاز رسید یک استراحت فنی به مدت یک دقیقه به هر دو تیم داده می شود. هر تیم به غیر از استراحت فنی دارای ۲ استراحت ۲۰ ثانیه ای می باشد. ▪ روش تعویض بازیکنان: داور ابتدای خط یک سوم رو به تور می ایستد و همانجا بازیکن ورودی، تابلوی شماره تعویض را به بازیکن خود می دهد. (در قسمت یک سوم زمین) ▪ تعداد تعویض: هر تیم ۶ تعویض می تواند داشته باشد. مثلاً اگر بازیکن شماره ۵ به جای بازیکن شماره ۸ وارد زمین شد، در تعویض بعدی حتماً ۸ باید به جای ۵ وارد زمین شود (یک رفت و یک برگشت). ▪ شماره بازیکنان: از ۱ الی ۱۵ (البته در مسابقات جوانان شماره بالاتر اشکال ندارد). ▪ طریقه زدن توپ (سرویس): سرویس از پشت خط عرضی و با سوت داور زده می شود و باید توپ از دست جدا شود. ▪ پهنای خطوط: پهنای خطوط زمین والیبال ۵ سانتی متر می باشد. ▪ اخطار: برای اخطار داور کارت زرد به بازیکن نشان می دهد و یک امتیاز هم به تیم مقابل تعلق می گیرد و اگر سرویس هم داشته باشند به تیم مقابل واگذار می شود. ▪ اخراج و جریمه آن: داور کارت قرمز نشان می دهد و بازیکن یک ست اخراج می شود. و تیمی که اخراجی داشته، یک امتیاز از دست می دهد و بازیکن اخراج شده باید روی صندلی پشت نیمکت ذخیره ها بنشیند. ▪ ارتفاع تور تا زمین: برای بزرگسالان در بخش مردان ۴۳/۲ متر و در بخش زنان ۲۴/۲ متر می باشد. ▪ بازی مساوی: نتیجه تساوی برای مسابقه والیبال وجود ندارد و اگر امتیاز هر دو تیم در یک ست ۲۴ یا ۱۴ شود، بازی ادامه خواهد داشت تا اینکه یک تیم با اختلاف ۲ امتیاز برنده شود. ▪ لیبرو: لیبرو بازیکنی است که رنگ پیراهنش با بقیه هم تیمی هایش متفاوت است و فقط می تواند توپ را جمع کند و پاس بدهد اما حق سرویس و آبشار را ندارد و تعویضش در ورقه نوشته نمی شود و وقتی در منطقه ۵ قرار داشت، موقع چرخش بیرون می رود و با بازیکنان مناطق ۱-۶-۵ می تواند تعویض شود. ▪ ابعاد تور: تور والیبال ۵/۹ متر طول و یک متر عرض دارد و ابعاد سوراخ تور ۱x۱ سانتی متر می باشد و همچنین طرفین تور ۲۵ سانتی متر خارج از خط می باشد. ● نکات دیگر - تعویض لیبرو همیشه بعد از یک رالی انجام می شود. - در ست پنجم برای انتخاب زمین با سرویس، داور قرعه کشی می کند. در امتیاز ۸، جای تیم ها در زمین عوض شده و استراحت فنی هم وجود ندارد و فقط هر تیم می تواند درخواست یک وقت استراحت نماید. - چرخش بازیکن در مناطق زمین در جهت حرکت عقربه های ساعت انجام می شود. - اگر یک تیم امتیازی از تیم مقابل که سرویس می زند بگیرد، چرخش انجام می شود. چرخش بازیکنان به این صورت است که بازیکن منطقه ۱ به منطقه ۶، منطقه ۶ به منطقه ۵، منطقه ۵ به منطقه ۴، منطقه ۴ به منطقه ۳، منطقه ۳ به منطقه ۲ و منطقه ۲ به منطقه ۱ می رود. - آنتن موجود در طرفین بالای تور، محدوده زمین را مشخص می کند و اگر توپ با برخورد به آنتن، به زمین حریف برسد، قبول نیست. ارتفاع آنتن هم ۱۸۰ سانتی متر می باشد. - توپ سرویس، دفاع روی تور ندارد. - تماس بدن با تور، عبور تمام پا از خط و حمل توپ با دست خطا می باشد. - اگر تیمی در ست اول سرویس بزند، در ست دوم تیم مقابل زننده نخستین سرویس خواهد بود. - اگر در بالای تور دو یار مقابل، همزمان به توپ ضربه بزنند، سرویس تکرار می شود و اگر روی نوار قل خورد و به آنتن برخورد نمود، سرویس دوباره تکرار می شود ولی اگر در داخل زمین هر تیمی افتاد، امتیاز به نفع تیم مقابل می باشد. - سرویس باید از قسمت پشت خط عرضی زده شود. - در هنگام بازی، با هر قسمت از بدن می توان به توپ ضربه زد. ● مناطق زمین والیبال - منطقه ۲: قسمت زیر تور طرف راست زمین. - منطقه ۱: پشت منطقه ۲ قسمت عقب زمین. - منطقه ۳: قسمت زیر تور وسط زمین. - منطقه ۶: پشت منطقه ۳ زمین. - منطقه ۴: قسمت زیر تور طرف چپ. - منطقه ۵: پشت منطقه ۴ در قسمت عقب زمین.

.