هخامنشيان نمايندگان حقوق بشر و آزادي بيان در تاريخ بشريت
مي توان به جرات اظهار داشت كه اولين حكومت سازمان يافته اي كه در تاريخ بشر پايه گذاري شد توسط ايرانيان بوده. منظور همان امپراطوري هخامنشي ميباشد.
پيش از هخامنشيان اقوامي مانند آشوري ها – آكدي ها و بابلي بسيار قتل كشتار ميكردند.به خصوص آشوري ها كه مصمم بودند تمام ممالك را زير سلطه ي خويش در آورند. يهوديان توسط بخت النصر پادشاه بابل به اسارت گرفته شدند و به بابل پايتخت آن كشور برده شدند.معبد يهوديان ويران گشت و تمامي ثروت آن معبد به خزانه ي بابل منتقل شد.
اما پس از مدتها اين كوروش بزرگ بود كه اراده كرد تا به تمامي اين كشتار پايان دهد.البته پايان دادن به آن بهايي داشت و آن هم بايد پرداخت ميشد.بنا براين كوروش ابتدا ماد را متصرف شد و با شاه آنان آستياگ كه پدر بزرگ كوروش نيز ميشد با مهرباني رفتار كرد و او را در دربار امپراطوري خود جاي داد.(لازم به ذكر ميباشد كه پدر بزرگ كوروش از همان زمان كودكي قصد قتل كوروش را در سر مي پروراند .اما اين هارپاك بود كه كوروش را از مرگ نجات داد.) به هر حال كوروش پس از متحد كردند پارس و ماد امپراطوري خويش را (پارس و ماد) بنيان نهاد.پس از آن كوروش طي نامه اي از كرزوس و نبونيد خواست كه امپراطوري او را به رسميت بشناسند.نبونيد از آنجا كه از روبه رو شدن با سرداري چون كوروش بسيار مي هراسيد بلافاصله اين درخواست را قبول كرد.ولي كرزوس كه قدرت طلبي و حرص در وجودش موج ميزد در پي اين درخواست اقدام به هجوم بي شرمانه به مرزهاي امپراطوري پارس كرد.كوروش طي نامه اي باز از كرزوس درخواست صلح نمود و به او گفت چنانچه كرزوس و سپاهيانش به كشور خويش باز گردند راه براي صلح ميان آنان باز ميباشد.به هر حال كرزوس اين پيشنهاد را رد نمود.كوروش پس از اين لشكريان خويش را گرد آورد و از سوي فرات به سمت كاپادوكيه به راه افتاد.در نزديكي كاپادوكيه نبردي ميان ايرانيان و ليديايي ها صورت گرفت كه در فرجام كار ليديايي ها با دادن تلفات سنگين شكست خورده و به عقب نشستند.پس از اين شكست كرزوس شبانه با سپاهيانش آن مكان را به قصد سارد پايتخت امپراطوريشان ترك كردند.كرزوس اميدوار بود كه كوروش به علت فرارسيدن زمستان دچار كمبود آذوغه شود.ولي بي خبر بود كه كوروش آذوقه يك سال را با خويش همراه ساخته.به هر حال چندي بعد در كمال ناباوري كوروش و ارتش ايران در مقابل دروازه هاي سارد اردو زدند.كرزوس سواران نيرومند ارتشش را به مقابله فرستاد كه البته كوروش با اقدامي هوشمندانه تعدادي از شتران را كه براي حمل باروبنه آورده بود خالي كرده و در صف اول به جلو فرستاد و اسب كه ذاتا از شتر و بوي شتر تنفر عجيبي دارد در اين مواقع رم ميكند و پا به فرار ميگذارد.در پي اين سواران ليديايي ميدان را رها نكرده از اسب به زير جستند و وارد كارزار شدند.مدتي نگذشت كه از مردان ليدييايي در صحرا كوچكترين اثري نبود و باز ايرانيان نبرد را پيروز شدند.وقتي كوروش وارد سارد پايتخت امپراطوري شد به سربازانش دستور داد كه كوچكترين رفتار ناشايستي با مردم شهر نكنند.همچنين به مال و جان كسي آسيب نرسد.در پي آن كوروش خود كرزوس را با مهرباني پذيرفت.خانواده ي كرزوس در كاخي در كرمان آسوده به زندگي خويش ادامه دادند و خود كرزوس مشاور اول كوروش شد.
چند سال بعد از اين واقعه يهوديان كه نام كوروش ورد زبانشان شده بود به تنها اميدشان پيكي فرستاند و به كوروش از وضع رقت بار يهوديان در بابل توضيح دادند.كوروش نيز در پي دريافت اين خبر (چنانچه جوانمردي و كمك به ناتوانان را از خصائص ذاتي ايرانيان ميديد ) لشكريانش آماده ساخت و به سوي بابل به راه افتاد.جالب توجه است كه بابل بدون هيچ جنگي تصرف شد و شاه آن نبونيد در قصر مست باده نوشي بود كه با سپاهيان كوروش روبه رو شد.به هر حال تمام بابل تا چند روز به خاطر ورود كوروش مشغول به جشن و پايكوبي بودند.
كوروش ابتدا تمامي بردگان را كه در بازار بابل به فروش ميرسيدند آزاد ساخت و اعلاميه اي داد كه كساني كه برده دارند بايد بردگان خويش را آزاد سازند يا اينكه با كسب رضايت فرد با پرداخت مزد او را مشغول به كار كنند.يهوديان آزاد گشتند و ثروتشان كه سالياني پيش توسط بخت النصر به تاراج رفته بود بديشان باز گشت.در كنار آن كوروش مبلغي به يهوديان پرداخت كرد كه معابد ويران شده ي خويش را باز سازند.
مردم بابل و يهوديان درخواست مجازات نبونيد شاه بابل را از كوروش كردند ولي كوروش طي مذاكره با نمايندگان مردم شفاعت نبونيد را خواستار شد و نبونيد و خانواده اش را به كاخي در كرمان فرستاد تا در آنجا در آسايش زندگي كنند.
در اين زمان اولين و بزرگ ترين امپراطوري كه جهان بعد از آن ديگر به چشم نديد بنيان گذاشته شد كه شالوده ي آن با احترام به عقايد و مذاهب مختلف و آزادي فردي و اجتماعي پايه گذاري شد.هر ملتي حق داشت كه دين و آيين خود را داشته باشد و شهر ها و محلات خود را به سبك معماري خود بنا كند.همه ي كارگراني كه براي هخامنشيان كار ميكردند دستمزد دريافت ميكردند.(اشاره به كارگران تخت جمشيد كه از كتيبه ها داريم كه سنگ تراشان هركدام دو كيسه غلات و 1 ليتر جو و يك ليتر شراب را براي 2 هفته سنگتراشي دريافت نمودند.
حتي زنان نيز شاغل بودند. مثلا بانو رته بامه از كارمندان خزانه داري كه زير نظر باراتكاما مدير ارشد امور مالي و خزانه داري كار ميكرد براي يك ماه كار در خزانه چهار كيسه قلات – يك ليتر شراب و به همراه پاداش اضافه كاري كه وجوه نقدي را شامل ميشد دريافت نموده (به نقل از كتاب از زبان داريش و مستند عليرضا شاپور شهبازي – بازسازي تخت جمشيد)
مردان همگي از مزاياي بيمه بر خوردار بودند. مثلا مردي كه در ارتش خدمت ميكرد در صورتي كه در جنگ و در حين انجام وظيفه كشته ميشد خانواده اش تا آخر عمر از خزانه ي پادشاهي تامين ميشدند.
تبليغات و اعمال مذهبي و ديني براي هر كشور آزاد بود مشروط بر اينكه توهين و تجاوزي به مذاهب و فرهنگهاي ديگر نباشد.
اين حكومتي بود كه كوروش بزرگ هخامنشي پايه گذاري نمود.پس از اين پسر كوروش كمبوجيه به پادشاهي رسيد كه در زمان وي مصر نيز به تصرف ايران در آمد. ولي فرعون مصر پسامتيك كه شكست خورده بود باز به مقام خويش بازگشت و همچنان فرعون مصر ماند منتها تحت نظر هخامنشيان.
پس از كمبوجيه داريوش بزرگ به پادشاهي رسيد. داماد كوروش و همسر شهبانو آتوسا.داريوش قانوني كلي براي كشور وضع نمود كه كشور را بسيار قانون مند ساخت. يكي از مهمترين كارهايي كه ايرانيان زير لواي شهريارشان داريوش انجام دادند ايجاد دستگاه قضايي بود كه تا به آن دوره بي سابقه بود.حتي يونانيان از اين دستگاه غذاي ياد ميكنند و ميگويند كه بسياري از مشكلات ميان آتن –اسپارت- آپولونيا و ديگر شهرهاي يوناني در دربار ايران به دليل وجود اين دستگاه غذايي حل ميشد.دستگاه غذايي را يك هيئت كه در راس
آنان قاضي اعضم قرار داشت هدايت ميكرد. يعني اينكه اگر شخصي مرتكب جرم و جنايت ميشد ابتدا در اين دادگاه جرمش طبق دلايل و اسناد ثابت ميشد. (لازم به ذكر است كه : پيش از هخامنشيان به راحتي دستور قتل يك انسان صادر ميشد !) و پس از آن اگر مجرم شناخته ميشد بلافاصله مجازاتش تعيين ميشد.اين دستگاه قضاوتي حتي اگر خاندان سلطنتي هم مرتكب جرم و جنايت ميشدند آنان را توقيف مي كرد.اين نشان ميدهد كه در آن دوره قانون چه براي عامه چه خاندان سلطنتي يكي بوده و همه ميبايستي به قانون احترام گذارند.
يكي ديگر از مسائل مهم در امپراطوري هخامنشي بانوان بودند. چرا كه ايشان نقشي عمده را ايفا ميكردند. مثلا در بسياري از كارگاه هاي ريسندگي و بافندگي و حتي خزانه داري كارفرما و ارشد كارگران زن ميباشند.در بعضي جاها حتي بسياري از مردان زير نظر كارفرماي زن كار ميكردند.
زنان از حقوق زايمان برخوردار بودند. وقتي زني باردار ميشد از به ايشان مرخصي با دريافت حقوق ميدادند و او نيز مدت نه ماه تا زايمان را از طرف خزانه ي شاهي تامين ميشد. حتي شاه براي زنان باردار شراب مخصوص ميفرستاد كه سلامتي آنان را در حين بارداري تامين مي ساخت.
آري دوستان ايران بودند كه در 2500 سال پيش كه غربي ها هرگز پا به عرصه ي هستي نگذاشته بودند امپراطوري سازمان يافته و حتي مدرن را بر پا ساختند كه حقوق بشر را رعايت ساخت و به مردم آزادي بيان و عقيده داد.حكومتي كه غربيان امروز در قرن 21 ادعا ميكنند كه بدان دست يافته اند (؟!!).
در آخر متن اعلاميه ي حقوق بشر كوروش بزرگ را در اختيارتان قرار خواهم داد . اميدوارم كه دوستان علاقه مند به تاريخ براي شناخت اين فرمانرواي بزرگ ايران و همچنين امپراطوري هخامنشي ندا دهنده صلح و حقوق بشر به منابع و مراجع معتبر به خصوص خارجي رجوع كرده و بيشتر در رابطه با آنان اطلاعات كسب كنند. منابع خويش را نيز در اختيارتان ميگزارم.
متن اعلاميه ي حقوق بشر كوروش بزرگ
لوح حقوق بشر کوروش بزرگ
اينك كه به ياري مزدا ، تاج سلطنت ايران و بابل و كشورهاي جهات اربعه را به سر گذاشته ام ، اعلام مي كنم :
كه تا روزي كه من زنده هستم و مزدا توفيق سلطنت را به من مي دهد
دين و آيين و رسوم ملتهايي كه من پادشاه آنها هستم ، محترم خواهم شمرد و نخواهم گذاشت كه حكام و زير دستان من ، دين و آئين و رسوم ملتهايي كه من پادشاه آنها هستم يا ملتهاي ديگر را مورد تحقير قرار بدهند يا به آنها توهين نمايند .
من از امروز كه تاج سلطنت را به سر نهاده ام ، تا روزي كه زنده هستم و مزدا توفيق سلطنت را به من مي دهد ،
هر گز سلطنت خود را بر هيچ ملت تحميل نخواهم كرد
و هر ملت آزاد است ، كه مرا به سلطنت خود قبول كند يا ننمايد
و هر گاه نخواهد مرا پادشاه خود بداند ، من براي سلطنت آن ملت مبادرت به جنگ نخواهم كرد .
من تا روزي كه پادشاه ايران و بابل و كشورهاي جهات اربعه هستم ، نخواهم گذاشت ،
كسي به ديگري ظلم كند و اگر شخصي مظلوم واقع شد ، من حق وي را از ظالم خواهم گرفت
و به او خواهم داد و ستمگر را مجازات خواهم كرد .
من تا روزي كه پادشاه هستم ، نخواهم گذاشت مال غير منقول يا منقول ديگري را به زور يا به نحو ديگر
بدون پرداخت بهاي آن و جلب رضايت صاحب مال ، تصرف نمايد
من تا روزي كه زنده هستم ، نخواهم گذاشت كه شخصي ، ديگري را به بيگاري بگيرد
و بدون پرداخت مزد ، وي را بكار وادارد .
من امروز اعلام مي كنم ، كه هر كس آزاد است ، كه هر ديني را كه ميل دارد ، بپرسد
و در هر نقطه كه ميل دارد سكونت كند ،
مشروط بر اينكه در آنجا حق كسي را غضب ننمايد ،
و هر شغلي را كه ميل دارد ، پيش بگيرد و مال خود را به هر نحو كه مايل است ، به مصرف برساند ،
مشروط به اينكه لطمه به حقوق ديگران نزند .
من اعلام مي كنم ، كه هر كس مسئول اعمال خود مي باشد و هيچ كس را نبايد به مناسبت تقصيري كه يكي از خويشاوندانش كرده ، مجازات كرد ،
مجازات برادر گناهكار و برعكس به كلي ممنوع است
و اگر يك فرد از خانواده يا طايفه اي مرتكب تقصير ميشود ، فقط مقصر بايد مجازات گردد ، نه ديگران
من تا روزي كه به ياري مزدا ، سلطنت مي كنم ، نخواهم گذاشت كه مردان و زنان را بعنوان غلام و كنيز بفروشند
و حكام و زير دستان من ، مكلف هستند ، كه در حوزه حكومت و ماموريت خود ، مانع از فروش و خريد مردان و زنان بعنوان غلام و كنيز بشوند
و رسم بردگي بايد به كلي از جهان برافتد .
و از مزدا خواهانم ، كه مرا در راه اجراي تعهداتي كه نسبت به ملتهاي ايران و بابل و ملتهاي ممالك اربعه عهده گرفته ام ، موفق گرداند .
منشور حقوق بشر کوروش کبیر "یاوه بزرگ"؟
هفته نامه "اشپیگل" چاپ آلمان در شماره 28 سال 2008 نوشته ای به نام "فرمانروای قلابی صلح"به قلم ماتیاس شولتس Matthias Schulz منتشر کرده است. در این نوشته نویسنده می گوید که کوروش پیام آور صلح و حقوق بشر نبوده است و یکی چون دیگر دیکتاتورهای زمان خویش بوده است و در این راستا منشور حقوق بشر کوروش را یک "سند تبلیغاتی" می خواند.
این نوشته که در هفته نامه معتبر "اشپیگل" چاپ شده است، کم کم دارد توجه همگان را جلب می کند. ایرانیان آلمانی زبان چند واکنش به این نوشته نشان داده اند. تا آنجا که در اینترنت دیدم، واکنش ها تاکنون بیشتر عصبی و غیرمنطقی بوده اند.
در اینجا برگردان نوشته "اشپیگل" را می آورم تا هر کس درک مستقل خود را از نوشته اصلی به دست آورد و چون بسیار مورد های مشابه دیگر تفسیرهای دست چندم به وجود نیاید. خود نیز زمان برای پژوهش بیشتر پیرامون استدلال های این نوشته نیاز دارم؛ هر چند که نوشته از دید من چندان پخته به نظر نمی آید و دارای چند اشکال ساختاری است و به جای کاربرد روش های علمی کمی نیز از فرهنگ پلمیک یاری جسته است. با وجودی که هیچ گونه تعصبی به این گونه مورد ها ندارم، کمی نیز بوی فرهنگ از گونه روزنامه کیهان می آید. اما دارای چند نمونه و استدلال تاریخی است که نیاز به تامل دارد.در تاریخ ایران نکته های مبهم بسیاری وجود دارند که تاکنون کسی به آنها نپرداخته است. این نکته یکی از آنهاست.
دیدگاه های خود را در اینجا بنویسید تا یک تبادل سازنده دیدگاه ها را داشته باشیم.
نویدار
منشور باستانی حقوق بشر" مورد ستایش همگان
با بیش از صد میلیون دلار هزینه، ستایش از پادشاه باستانی ایرانیان امری پرهزینه و مورد انتقاد بود. شاه در پاسخ با این انتقادها گلایه وار گفته بود: "یعنی با نان و تربچه از سران کشورها پذیرایی کنم؟"
حتی رهبر مذهبی آیت الله خمینی نیز از تبعیدگاه خود نفرت خود را از این کار ابراز داشت: "جنایت های شاهان ایرانی صفحات تاریخ را سیاه ساخته است." با این وجود شاه معتقد بود که بهتر می داند. او بیان داشت که کوروش انسانی ویژه بوده است با اندیشه انسانی، سرشار از محبت و مهربانی. او نخستین انسانی بوده است که حق "آزادی اندیشه" را بنیان نهاده است. شاه این دید خود را به اطلاع سازمان ملل متحد نیز رسانید. در روز 14 اکتبر که جشن در تخت جمشید در اوج خود بود، خواهر دوقلوی او (اشرف پهلوی) گام به بنای سازمان ملل متحد در نیویورک نهاد. در آنجا او کپی لوح منشور حقوق بشر را به "سیتو اوتانت"، دبیر کل سازمان ملل هدیه داد. او نیز برای این هدیه تشکر کرد و آن را به عنوان "منشور باستانی حقوق بشر" مورد ستایش
قرار داد.
اکنون این دبیر کل سازمان ملل بود که می گفت: پادشاه پارسی این "هوشمندی را در احترام به تمدن های دیگر نشان داد." سپس اوتانت دستور داد این لوح گلی را که بیانیه این کوروش دوم به اصطلاح انسان دوست سال 539 پیش از میلاد را در بر دارد، در یک ویترین شیشه ای در بنای اصلی سازمان ملل به نمایش بگذارند. این لوح هنوز آنجاست، در کنار قدیمی ترین قرارداد صلح جهان.
تعارفات بزرگ، سخنان بزرگ، یاوه بزرگ
به نظر می رسد که سازمان ملل متحد قربانی یک حقه بازی شده است. بر خلاف ادعای شاه، جوزف ویزهوفر (Josef Wiesehofer) شرق شناس پرسابقه از شهر کیل می گوید که این لوح خط میخی بیش از یک "پروپاگاند" (تبلیغ) نیست. او می گوید: "این که نخستین بار کوروش اندیشه های حقوق بشر را طرح کرده است، سخنی پوچ است."
هانس پتر شاودیگ (Hanspeter Schaudig)، آشورشناس از هایدلبرگ نیز در این فرمانروای باستانی، مبارز پیشاهنگ برابری و احترام نمی بیند. زیردستان او باید پاهای او را می بوسیدند.
نزدیک به سی سال این فرمانروا شرق را به جنگ کشید و میلیون ها انسان را در بند مالیاتی خود اسیر ساخت. به دستور او بینی و گوش نافرمایان را می بریدند. محکومان به مرگ را تا سر در خاک می کردند و خورشید کار را به پایان می رساند.
آیا سازمان ملل این دروغ تاریخی ساخته و پرداخته شده توسط شاه را بدون تحقیق پذیرفته است؟
"سازمان ملل یک خطای بزرگ مرتکب شده است."
این کلاوس گالاس (Klaus Gallas) متخصص تاریخ هنر که در شهر وایمار گرم تدارک فستیوال فرهنگی آلمان و ایران ("دیوان غربی-شرقی، تابستان 2009″) است، بود که این بحث را به افکار عمومی کشاند. در تدارک این فستیوال بود که او متوجه ناهمخوانی هایی در این منشور شد. او می گوید: "سازمان ملل یک خطای بزرگ مرتکب شده است."
با وجود درخواست های فراوان "اشپیگل" سازمان ملل حاضر به ابراز نظر در این مورد نیست. "سرویس اطلاعات سازمان ملل" در وین کماکان بیان می دارد که این سنگ نبشته شرقی توسط بسیاری به عنوان "نخستین سند حقوق بشر" پذیرفته شده است.
پیامد های این کار بسیار سنگین است. در این میان حتی در کتاب های درسی مدرسه های آلمان نیز این ایرانی باستانی (کوروش) به عنوان پیشاهنگ سیاست بشردوستی تدریس می شود. در اینتر نت نیز یک ترجمه جعلی پخش شده است که در آن کوروش حتی حداقل دستمزد و حق پناهندگی را نیز تدوین کرده است. "برده داری باید در تمام جهان برچیده شود. هر کشوری می تواند آزادانه تصمیم بگیرد که آیا رهبری مرا می خواهد یا نه." اینها سخنانی هستند که در آنجا گفته شده اند
هوشنگ سیحون