اروپا

اروپا

  جغرافیا طبیعی

1-1         اروپا کجاست و حدود قاره ی اروپا کجاست؟

اروپا بعد از قاره اوقیانوسیه کو چکترین قاره دنیا ست و در حدود 10 میلیون کیلو متر مربع وسعت دارد وسعت اروپا در مقا یسه با سایر قاره ها بسیار کم است . حدود اروپا کاملا از سه طرف مشخص است ، در شمال به اقیانوس منجمد شمالی و در مغرب به اقیانوس اطلس و در جنوب به دریا مدیترانه و دریا سیاه که از طریق تنگه های داردانل و بسفر به همدیگر ارتباط دارند ، محدود می شود ، اما از طرف مشرق تعیین حد و مرزی دقیق برای آن مشکل است . عاملی که سبب رجحان اروپا بر سیر قاره ها شده است همانا هماهنگی شکل خارجی و باز بودن سواحل آن می باشد . در مشرق اروپا ، در جلگه ها ی روسیه این هماهنگی بیشتر دیده می شود . اروپای شرقی به صورت ماسیفی است که از لحاظ شکل نیمه آسیائی می باشد که بدان اروپای قاره ای می گویند .اروپا با وجود وسعت کم ،طول و عرض زیادی را در سطح کره اشغال کرده است . زیرا این قاره دارای بریدگیهای زیادی است . از طرف دیگر فاصله بین دماغه روکا  نزدیک لیسبون در جنوب غربی تا دریا کارا در شمال شرقی اروپا 5650 کیلو متر می باشد . بطوری که مقایسه می گردد آمریکای شمالی تا اسپانیا از سه هزار کیلو متر بیشتر فاصله ندارد .

اروپا بین مدارات 35 تا 75 درجه (بجز در انتهای جنوب) قرار گرفته و حد متوسط درجه حرارت بین صفر و 30 درجه سانتیگراد است . بنابراین اروپا در منطقه معتدل قرار دارد و مانند مناطق مداری ،گرم و مرطوب و مانند مناطق شمالی ،سرد نمی باشد .

اروپا تنها قاره ای است که خارج از مدارات ، در منطقه معتدل قرار دارد.

               و اما تاریخچه زمین در اروپا :

بین پنچ قاره دنیا ، اروپا و استرالیا دارای حد متوسط ارتفاع کمتری می باشد . جلگه ها تقریبا 3/2 سطح اروپا را پوشانیده و وسعت آنها در مشرق اروپا زیاد است .

در کوهستان قفقاز قللی بیش از 5000 متر وجود دارد مانند البرز و که دارای 5632 متر اتفاع می باشد . از نظر ساختمان ناهمواری و تاریخچه زمین شناسی ،اروپا را می توان به دو قسمت که با هم شباهت مر فولوژیکی ندارند تقسیم کرد . حد فاصل این دو قسمت در طول خطی است که در حوضه آکی تن شروع می شود و از جنوب ماسیف سانترال ،درئ رودخانه رن سون ،جلگه باویر و مراوی گذشته در شمال به کارپات و در جنوب به کوهستان کریمه و قفقاز ختم می گردد . این دو قسمت عبارتند از :

1- زمین های قدیمی:

زمینهای قدیمی یا صفه های قدیمی متعلق به شکیلات و چین خوردگیهای قدیمی می باشند که از بدو تشکیل در معرض فرسایش شدید قرار گرفته و فرسوده شدهتا اینکه در عهد دوم ، زیر دریا آن عهد پنهان گردیده است ، سپس مجددا پس از پسروی دریا ها ،حرکات کوهزای ، مرتفعاتی را به وجود آورده است . به طور کلی در اروپا چهار نوع چین خوردگی مهم و اصلی در ازمنه زمین شناسی اتفاق افتاده است . که به ترتیب عبارتنند از :

الف: چین خوردگیهای هورنین.     ب :چین خوردگیهای کالدونین.    ج: چین هرسی نین. 

2-چین خوردگی آلپی :

چین خوردگی آلپی شامل کوهستان آلپ ، پیرینه ، ژورا ، کارپات ، آپنین و غیره بوده و در عهد سوم اتفاق افتاده است . هر یک از چهار چین خوردگی آتشفشانها ی همراه داشته اند و بهترین نمونه آن ناهمواریهای آتشفشانی در ماسیف سانترال فرانسه است که متعلق به عهد سوم بوده و همگی خاموشند . کلیه ناهمواری ها چین خورده عهد اول به علت عوامل فرسایش طولانی از ارتفاعشان کاسته شده و در بعضی موارد به صورت سطح همواری در آمده اند ، فقط ناهمواریهای عهد سوم می باشد که در اثر کوتاه بودن دوران فرسایش دارای ارتفاع زیادی هستند . منطقه آلپی ، شامل یک رشته از کوهای جوانی است که دارای ساختمان چین خورده بوده و به وسیله فرو رفتگی ها ی زیادی محصور شده اند .

 ولیکن آب و هوا مجموعه ای است از پدید ها ی جو که حالت عمومی و کلی هوا را برای ناحیه ای از سطح زمین تعیین منماید . برای اطلاع از چگونگی آب و هوا هر ناحیه ای بایستی به آثار مهم جغرافیا یی زیر توجه داشت . 1- موقعیت جغرافیا یی آن ناحیه . 2- دوری و نزدیکی به دریا . 3- ارتفاع از سطح دریا .

اگر به نقشه اروپا دقت کنیم می بینیم اروپا قا ره ای است که خارج از منطقه مدارات دیده می شود . پراکندگی های دریا ها و خشکی ها و یا به عبارت دیگر ،اثر دوری و نزدیکی به دریا تاثیر مهمی در آب و هوای مناطق مختلف دارد ، علت این امر نتیجه تفاوتی است که آب و خشکی باری اخذ از حرارت خود نشان می دهد ، زیرا زمین زود حرارت را گرفته و زود از دست می دهد .

در قاره اروپا ، دریا ها در تمام جهات دیده می شود ، به همین ملاحضه است که اروپا را شبه جزیره ای از آسیا دانسته اند .

زمستان اروپای غربی ، خیلی ملا یمتر از آمریکا ی شرقی و آسیا شرقی است . اگر به نقشه آب و هوای اروپا دقت کنیم در معرض چهار نوع آب و هوا قرار می کیرد که عبارتند از :

1- در شمال غربی ، فشار کم ایسلند.     2- در جنوب غربی ، فشار کم آهور.      3- در مشرق ، فشار زیاد سیبری.       4- در جنوب شرقی اروپا ،فشار کم جنوب غربی آسیا.

اروپا نه دارای آب و هوای مناطق گرم استوائی و نه دارای سرماهای شدید سیبری و آلاسکاست.

     و هم چنین با شرایط مساعد اروپا از نظر رطوبت ، و ملا یمت ، اعتدال آب و هوا و پوشش گیاهی آن نیز حالات خاصی دارد که منطبق با مشخصات اقلیمی آن است . آّ در تمامی نواحی اروپا یافت می شود . در همین ناحیه از اروپا بیابان مانند سایر قلره ها دیده نمی شود . درجه حرارت اروپا در فصل تابستان کاملا مساعد برای رشد و نمو نباتات است . اروپا محصور است بین خطوط هم دما از صفر تا 18 درجه و پوشش گیاهی تا عرضهای خیلی زیاد تر از سایر قاره ها مشاهده می گردد .

     و اما دو اقیانوس جهان در دو سمت قاره اروپا واقع شده اند : یکی از این دو اوقیانوس اطلس است که در سمت غرب اروپا واقع شده است و دیگری اوقیانوس منجمد شمالی است که در قسمت شمال این قاره وجود دارد.

     و اکثر دریا هایی که در قاره اروپا واقع شده اند ، در شماردریا های کناری هستند و از اقیانوس اطلس و اقیانوس منجمد شمالی منشعب می شوند . مهمترین دریا های قاره اروپا عبارتند از :

1- دریا سیاه ، در مشرق شبه جزیره بالکان    2- دریای آزوف، در شمال دریا سیاه    -3 دریای مرمره ، در جنوب دریای سیاه    4- دریا اژه ، در مشرق کشور یونان    5- دریای یونانی یا ایونیان ، در مغرب یونان    6- دریای آدریاتیک ، در مشرق ایتالیا     7- دریای تیرنین ، در مغرب ایتالیا      8- دریای مدیترانه ، در جنوب دریاهای فوق     9- دریای ایرلند یا ایربش ، در مشرق ایرلند     10- دریای مانش ، در مغرب قاره اروپا .

   و دریاچه های معروف قاره اروپا عبارتند از :

1- اونگا در روسیه              2- لادوگا در روسیه              3- پیپوس در روسیه             4- ونرن در سوئد               -5 وترن در سوئد                 6- مه لار در سوئد               7-کنتانس در سویس           8- ژ نو در سویس                 9-لیمانی در سویس              10-مازوری در ایتالیا         11-کومو در ایتالیا                 12- گادا در ایتالیا               13-دیناری در فنلاند         14-مریتز در آلمان شمالی          15-اولو در فنلاند               16- پیلنر در فنلاند          17-نیگ در ایرلند                  18- ارن در ایرلند                19- ری در ایرلند           20-لادو گا در روسیه.

               مهمترین خلیج های قاره اروپا :

الف- بریستول در جنوب غربی بریتانیای کبیر         ب-لیورپول در مغرب انگلستان         پ- مورای در شمال اسکاتلند         ت- خلیج بوتنی در مشرق سوئد        ث- خلیج فنلاند در جنوب فنلاند        چ- خلیج زوئیده رزه در شمال هلند       ج- خلیج والنسیا در مشرق اسپانیا   ح- خلیج تارانتو در ایتالیا        خ- خلیج لیون در جنوب شرقی فرانسه      ط- خلیج بیسکای در مغرب فرانسه.

               رودها در اروپا،

رود راین که یکی از این رودها است ،دو شاخه عمده تشکیل می دهد که لک و وال نامیده می شود. بسیاری از رودهای مهم و معتدد اروپا از کوهستانها و تپه زارها سر جشمه می گیرد. اغلب رودهای که شریانهای مهم حمل و نقل را تشکیل می دهد وارد دریا های می شوند که در شمال و مغرب اروپا قرار گرفته اند. از جمله مهمترین رود های این دسته می توان (راین، شلت، سن، تمس، مرسی ، کلاید ، ویسر ، الب ، ویستول را نام برد . )

مهمترین راه آبی اروپا رود راین است که با شعبات و کانالهای خود از لحاظ اهمیت اقتصادی فقط با دریاچه بزرگ لوران در شمال آمریکا قابل مقایسه است.

2- جغرافیای انسانی

1-2 سوابق و مشخصات جغرافی انسانی اروپا؟

مرکز قدیم تمدن اروپا در مدیترانه بود و تمدن مردمی به شمار می رفت که در سواحل این دریا زیست می کردند . اقوام،  تمدن یونان را در سراسر مدیترانه توسعه دادند و شروع به توسعه و ایجاد مستعمره نمودند.

     گرچه اروپا کوچکترین ناحیه از مناطق عمده جهان است ، ولی از حیث جمعیت دومین منطقه بزرگ محسوب می شود زیرا فقط مشرق زمین است که از این جهت بر آن برتری دارد. در فضائی که تقریبا دو سوم ایلات متحده آمریکاست ، در حدود بیش از 900 میلیون نفر مردمی زندگی می کنند کهد بسیاری از آنان در امور صنعتی ، کشاورزی و سایر شوون اقتصادی مهارت دارند علی رغم واژگونیهای چندین دهسال اخیر ، این جماعات کثیر مردم که مدتها مدید به  رهبری سیاسی ، اقتصادی و فرهنگی معتاد بوده اند ، هنوز باید عوامل مهمی در امور جهان به شمار روند . تنها کشورهای اروپایی که ترکم جمعیت شان از 53 میلیون نفر در مایل مربع کمتر است ، عبارتند از :سوئد ، فنلاند ، نروژ ، ایسلند ، و کشور کوچک (آندورا) در جبال پیرنه.

     واما در اروپا در عهد سنگهای تراشیده و نتراشیده ، انواع مختلف جمجمه انسانی که متعلق به نژادهای مختلف بوده دیده شده است . انسانهای عهد چهارم در داخل غارها و یا در سواحل رودخانه ها زندگی می کردند و دارای آلات ابزاری از سنهگهای تراشیده بودند . به طور کلی نژاد اروپا به دو قسمت تقسیم می شود :

1-      سفید پوستان

سفید پوستان جمعیت زیادی را در اروپا تشکیل می دهند و نژ اد سفید دارای دو نوع مختلف به نامهای گندم گون و خرمایی می باشند .

2-    زرد پوستان

نژاد زرد دارای تیرهای مختلف می باشد و در جلگه های شرقی در اطراف اورال شمالی زندگی منمایند، مانند ساموئید که دارای قد کوتاه و لب کلفت و صورت پهن هستند .

     در مورد زبان و تقسیمات آن در اروپا ، مطالعات زیادی به عمل آمده و به دو قسمت اصلی تقسیم گردیده است :

1-  زبانهای هند و اروپایی.

جمعیت کثیری به زبانهای هند و اروپایی تکلم منمایند و به سه دسته تقسیم می شوند :

الف) زبان رومن ها      ب) زبان ژرمن ها      ج) زبان اسلاو.

2-  زبان اورال و آلتایی.

زبان اورال و آلتایی متعلق به نژاد زرد مانند ترکها و مالاگیارهای هنگری و لحجه های محلی فینو آها در فنلاند و لاین ها و ساموئید می باشد.

     و اما دین در اروپا ، هنوز هم به صورت بت پرستی دیده می شود . لاپن ها و ساموئید ها ، بت پرست می باشند . ولی اغلب اهالی اروپا یکتا پرستا هستند . یهودی ها در اروپا خیلی کم دیده می شوند . اسلام نیز فقط در بالکان و اورال نفوذ دارد بقیه جمعیت اروپا مسیحی می باشند که به سه مذهب اصلی تقسیم می شوند.

1-   کاتولیک ها 

کاتولیک ها در جنوب غربی اروپا ، مانند پرتغال ، اسپانیا ، ایرلند ، فرانسه ، ایتالیا ، اتریش ، و پولنی ساکن می باشند.

2-   پروتستان ها

پروتستان ها ، در اسکاندیناویا ، انگلستان ، هلند ،إ آلمان شمالی و جلگه های سوئس و هنگری دیده می شوند .

3- ارتدکس

ارتدکس ها نیز ، در روسیه و شبه جزیره بالکان به سر می برند .

3-جغرافیای اقتصادی

1-3 تحولات و عوامل جغرافیای اقتصادی در اروپا ؟

در انگلستان طبقه متوسط به کارکنان ، سازمانهای تجاری ، بانکها ، کارمندان دولت ، دانشگاها ، و مستخدمین و غیره اطلاق می شود. همه این افراد ، طالب حفظ موقعیت و مشتاق رفاه مادی و حفظ آداب و رسوم خود می باشد .

و اما در فاصله دو جنگ جهانی تقریبا 000/000/3 میایون خانه در انگلستان ساخته شد .

 در اروپا که از قدیم سابقه کشاورزی داشته . در بیش از یک سوم خاکش کشاورزی نمی شود . در انگلستان از 40 &50 سال قبل به توسعه مالکیت های کوچک و متوسط دهقانی پرداخته اند ، بدین معنی که زمین داران بزرگ بر اثر کمی درآمد ، قسمتی از املاک خود را به دهقانهایی که به آنها کمک می کردند ، فروختند .

 عوامل پیشرفت در انگلستان زائیده عوامل مختلف است ، اولا از نیمه دوم قرن 19 به علت توسعه کشاورزی در ممالک دیگر مخصمصا استرالیا و آمریکای جنوبی قیمت فراوردهای کشاورزی تنزل یافت و به علت ورود مواد غذایی و فروش آن به قیمت ارزان کشورهایی که در تهیه محصولات کشاورزی مشکلاتی داشتند و زمینه آمادگی صنعتی شدن را پیدا کرده بودند ، به سوی اقتصاد صنعتی روی آوردند . و بحران انگلستان در فاصله دو جنگ جهانی ضربه شدیدی بر پیکر اقتصاد صنعتی آن وارد آورد .

 در بین واردات مواد غذایی مهم اروپا ، ذرت ، چربی ها ، روغن حیوانی و نباتی ، گوشت سرد شده و یخ زده ، نیشکر ، کاکائو ، چای ، قهوه ، توتون را می توان نام برد . اروپا مقادیر زیادی از مواد الیافی (بیشتر پنبه و پشم) و لاستیک طبیعی وارد می کند . و هم چنین اروپا دارای شبکه مجهزی از خطوط آهن ، راهای آبی ، شاهراهای زمینی و راهای هوایی است که وسیله حمل و نقل مقدار بسیار متنعابعی بار و تعداد زیادی مسافر را فراهم می سازد .