آمار چیست؟
واژه آمار (Statistics) از کلمه لاتین Status سرچشمه گرفته است که به معنای حالت, وضع یا موقعیت می باشد. از این واژه به عنوان ریشه واژه های Stato (دولت)، Statista (دولت شناسی یا کسی که اطلاعات راجع به دولت دارد)، Statistica (آمار)، که مجموعه معین راجع به دولت می باشد، به وجود آمده است.
علم آمار همانند هر علم دیگر، در نتیجه نیازهای بشر بوجود آمده است و تاریخی غنی دارد بطوریکه از دورانهای گذشته تا کنون رشد و تکامل آن ادامه یافته است.
سرشماریهای بسیار ابتدایی که به هیچ رو با آمار دموگرافی و سرشماریهای امروزی قیاس شدنی نیست، بنای آمار کنونی را پی ریزی کرده و آغاز نموده است.
با ظهور سرمایه داری و گسترش تجارت، آمار در مقابل مسائل مرکب تر و پیچیده تری قرار می گیرد و حجم اطلاعات جمع آوری شده افزایش می یابد و در نتیجه کارهای آماری نیز توسعه می یابد. بطوریکه از نظر ماهیت عمیق تر، از نظر موضوع مورد مطالعه وسیع تر و از نظر وسائلی که به کار گرفته می شود کاملتر میگردد.
در تحقیق های علمی بیش از همه این فکر که آمار در قرن هفدهم به خود شکل یک علم می گیرد طرفدار پیدا کرده است. در اواسط قرن هفدهم در انگلستان یک جریان علمی پدید امد که نام” حساب سیاسی“ به خود گرفت. این جریان علمی را ویلیام پتی و جان گرانت آغاز کردند و بعد از آنها بنام کتب ” حسابدانهای سیاسی “ نامیده شد. این دانشمندان در برسی های خود از مشخص کننده های آمار همچون کمیت های نسبی و متوسط استفاده می کردند. همزمان با ظهور این مکتب، در آلمان مکتب ” آمار توصیفی “ یا ”دولت شناسی“ توسعه یافت. ظهور این علم به سالهای 1660 مربوط میگردد. دانشمندان این مکتب سعی وافر داشتند که به طور همه جانبه ای با استفاده از اعداد، دولتها و کشورها را تشریح و تفسیر کنند. بین دانشمندان دولت شناس، بیش از همه ” آخن وال“ استاد دروس حقوق بین الملل و آمار در دانشگاه گوتینگن جلب نظر میکند. بعضی از آمار دانان آخن وال را پدر آمار می دانند. البته از بنیانگذاران علم آمار، قبل از دیگران می توان از ” کتله“ نام برد.
آینده شغلی، بازار كار، درآمد و محیط كار:
هر چند بسیاری از این مشاغل با فرصتهای شغلی برای دارندگان مدرك آمار مساعد می باشد
اما مشکلاتی نیز سر راه آمارگران هست. تقریبا تمامی مراكز دولتی و خصوصی برای انجام برنامه ریزی و ارایه گزارش فعالیت های خود نیازمند تهیه اطلاعات صحیح و به كار گیری تجزیه و تحلیل آنها هستند. از این رو اغلب ادارات و نهادهای دولتی به خصوص سازمان مدیریت و برنامه ریزی، مركز آما ر ایران، بانك ها، وزارت آموزش و پرورش، مراكز تحقیقی، مراكز بیمه و سایر موسسات دولتی و خصوصی از عمده مراكز جذب كارشناسان این رشته اند. البته گم نام بودن علم آما و كاربردهای آن در جامعه مانع از جذب فارغ التحصیلان رشته آمار نشده است بلكه به گفته بسیاری از اساتید و دانشجویان این رشته فارغ التحصیلان آمار كم تر با مشكل بیکاری روبرو می شوند.
دكتر بهبودیان در همین زمینه می گوید: خوش بختانه فارغ التحصیلان آمار هنوز دچار آفت بی كاری نشده اند و در سازمان های دولتی و خصوصی یا دانشگاه ها فعالیت می كنند .
دكتر وحید اصل می گوید: به دلیل نیاز جامعه به فارغ التحصیلان آمار و نیز آشنایی آنها با
كامپیوتر در حد نیازهای اجرایی و خدماتی، فارغ التحصیلان آمار تا كنون به راحتی جذب
كار شده اند.
توانایی های مورد نیازبرای رشته آمار:
قوی بودن در علم ریاضی برای موفقیت در رشته آمار امری ضروری است چون مباحثی كه
در علم آمار مطرح می شود با ریاضیات ارتباطی تنگاتنگ دارد. قدرت درك علمی مسایل
آماری و تجزیه و تحلیل احتمالی مطالب نیز ضروری است. در واقع تنها پیش زمینه ای كه
برای موفقیت در رشته آمار ضروری است ، داشتن ریاضیات قو ی میباشد.
دكتر ناهید سنجری استاد آمار دانشگاه شیراز معتقد است كه دانشجوی این رشته باید توانایی و ابتكار در تجزیه و تحلیل و حل مسایل ریاضی داشته و به آموزش و یاد گیری علوم رایانه علاقه مند باشند. همچنین از دیدگاه دانشجویان فوق، علاقه به رشته آمار، قدرت تجزیه و تحلیل خوب ، صبر و حوصله ، پشت كار و تلاش، آشنایی با رایانه و علاقه به تحقیق و پژوهش برای دانشجویان این رشته ضروری است.
از آنجائیكه رایانه كاربرد وسیعی در امور آماری دارد , داشتن زمینه ای قوی د ر علم رایانه
شدیدا توصیه میشود .فراگیری علوم مهندسی و فیزیكی در مشاغلی كه با كیفیت وبهبود تولید
همراه هستند, مفید میباشد. در مشاغلی كه با آزمایش محصولات دارویی یا كشاورزی سرو
كار دارند , داشتن پیش زمینه درعلوم زیست شناسی ، شیمی و بهداشت مهم میباشد . گذراندن
دوره های اقتصاد و تجارت برای مشاغلی كه با بازاریابی و تحلیل ها و پیش بینی های
بازاریابی و تحلیل ها و پیش بینی های علت كار برد وسیع رایانه در این رشته , آمارگران تمام صنایع باید در برنامه نویسی رایانه ای مهارت كافی داشته و دربه كارگیری نرم افزارهای آماری از دانش خوبی برخوردار باشند. برخورداری از مهارتهای ارتباطی برای آمارگران آینده كه در صنایع مشغول به كارمیشوند و باید موضوعات تكنیكی را برای افرادی كه در آمار سر رشته ندارند شرح دهند مهم می باشد.
آشنایی با تجارت و اقتصاد برای افرادی نیز كه قصد كار در مشاغل خصوصی را داشته باشند با ارزش است. داشتن مدرك بالاتر فرصتهای پیشرفت را فراهم می كند. دارندگان مدارك فوق لیسانس و دكتری معمولا"به شكل مستقل قادر به كار بوده و برای به عهده گرفتن امور تحقیقاتی و ایجاد روشهای آماری صلاحیت لازم را كسب كرده و یا بعد از چندین سال تجربه در بخشهای خاص سمت مشاور آماری را بر عهده می گیرند.