هلال احمر

هلال احمر

صلیب سرخ و هلال احمر

 صلیب سرخ و هلال احمر بزرگترین سازمان بشر دوستانه دنیا در سال 1863 انجمن سلامت عمومی ژنو توسط پنچ شهروند سوئیسی تاسیس شد. این افراد تحت تاثیر کتابی از هنری دونانت (Henry Dunant) که عقاید بشردوستانه وی را درباره پرستاری و مراقبت از بیماران و مجروحین جنگی بیان می کرد، اقدام به تاسیس انجمن خود نمودند. در کتاب دونانت پیشنهاد شده بود که خدمت به آسیب دیدگان و نظامیان زخمی، فعالیتی بی طرف محسوب گردد.

بانیان این انجمن عبارتند بودند از:

هنری دوفور (1787-1875) ژنرال سوئیسی که در سال اول فعالیت انجمن به عنوان رئیس انجمن، و از آن پس به عنوان رئیس افتخاری باقی ماند. گوستاو موینر (1826-1910) وکیل جوان و باهوش که تمامی عمر خود را در خدمت صلیب سرخ و گسترش سازمان صرف نمود. لوئیس آپیا (1818-1898) و تئودور ماینویر (1806-1869)، و هنری دونانت که پزشکانی با وسعت نظر بوده و سعی بر کاهش دردهای نوع بشر داشتند.

به واسطه تیزهوشی و درایت موینر، کمیته در اکتبر 1863 طی فراخوانی بین المللی از 16 کشور دعوت به عمل آورد تا نسبت به حصول توافقی براصول و باورهای کمیته در مورد حمایت از مجروحان جنگی، اقدام کرده و باورهای بشردوستانه خود را به رسمیت شناسند. کمیته همچنین اصول و باورهای خود را به دیگر ملل دنیا معرفی نمود و از آنها برای عضویت، دعوت به عمل آورد. سرانجام با تلاشهای بانیان و دیگر بشر دوستان، انجمن پنج نفره به جمعیت صلیب سرخ جهانی تبدیل شد.

 کمک رسانی صلیب سرخ در جریان نا آرامیهای کنیا در آفریقا در سال 1864 جامعه بین الملل طی کنفرانس ژنو به تصمیم گیری درباره قوانین برخورد با اسرا، زخمی ها و غیر نظامیان در جنگها می پرداخت. کنفرانس ژنو از توافق 1863 اعضای صلیب سرخ جهانی به عنوان مرجعی برای تعریف قوانین خود بهره برد. طی این قوانین، بی طرفی جامعه پزشکی در جنگها، حین کمک رسانی و مداوای مجروحین جنگی تعریف شد. در این معاهده بین المللی مصونیت نیروهای امداد رسان و پزشکی در میدانهای جنگ، از حملات نیروهای متخاصم نیز به تائید رسید.

همچنین در همین سال نشان صلیب سرخ رنگ بر روی زمینه سفید، ابتدا توسط 12 عضو و سپس توسط تمامی اعضا به رسمیت شناخته شد. با شروع به کار صلیب سرخ جهانی قانون دیگری نیز به مجموعه قوانین آن افزوده شد. این قانون به محافظت از مجروحین و اسرای جنگی در نبردهای دریایی می پرداخت.

صلیب سرخ، تاکنون در میادین جنگ، جان بسیاری را نجات داده و زخمهای بسیاری را مرحم بخشیده است. اعضای صلیب سرخ در این راستا، خود را از انجام سخت ترین و خطرناکترین ماموریتها، نیز معاف نکرده اند. بدین ترتیب صلیب سرخ جهانی دامنه فعالیتهای خود را آهسته آهسته گسترش داده است، بطوری که اکنون برنامه های منظم بشر دوستانه خود را در زمان صلح نیز به انجام می رساند.

 صلیب سرخ سازمانی اکیدا بی طرف است، و کلیه منابع و توانایی های خود را درجهت اهداف بشر دوستانه و کاهش آلام بشر به مصرف می رساند. کشورهای اسلامی جمعیتی به نام هلال احمر را که همانند صلیب سرخ بوده و ارتباطی نزدیک با آن دارد تاسیس کرده اند.

فدراسیون صلیب سرخ و هلال احمر از 181 عضو تشکیل می شود. دبیرخانه مرکزی در ژنو قرار دارد و بیش از 60 نمایندگی برای پشتیبانی و انتقال کمکهای بین المللی به مناطق جنگی و مصیبت زده، در سراسر دنیا فعال هستند.

جمعیتهای صلیب سرخ و هلال احمر با 97 میلیون داوطلب و 300000 کارمند سالانه به بیش از 230 میلیون نیازمند رسیدگی می کنند. جمعیتهای صلیب سرخ و هلال احمر توسط اعضای داوطب خود در کشورهای عضو به طور جهانی عمل می کنند و تمامی اعضا هنگام وقوع حوادث مصیبت بار به کمک یکدیگر می شتابند و به درمان، اسکان آواره گان و پناهنده گان حوادث طبیعی و یا جنگها می پردازند.

اهداف

فدراسیون بین المللی صلیب سرخ و هلال احمر، بزرگترین سازمان بشر دوستانه دنیاست، که بدون هیچ تبعیضی از قبیل ملیت، نژاد، عقاید دینی و دیدگاههای سیاسی کمکهای خود را به بشریت ارائه می کند. هدف اصلی فدراسیون ارتقاء سطح زندگی مردم آسیب پذیر توسط بسیج نیروهای بشردوستانه است.

این نهاد بین الملل برنامه هایی بلند مدت و همچنین برنامه های ضرب العجلی در مواق بحرانی دارد:

• برپایی پناهگاههای اضطراری جهت تغذیه و امدادرسانی.

• کمپ های اضطراری برای تهیه آب آشامیدنی و سرویس های بهداشتی.

• یافتن اعضای خانواده های مصیبت زده.

• آموزش وسیع کمکهای اولیه و مراقبت های پزشکی در مواقع اضطراری.

• پیشگیری و ریشه کنی بیماری ها.

• پیشگیری از گسترش ایدز.

• تامین نیازهای خونی توسط جمع آوری و نگهداری خون در مواقع ضروری.

• ساماندهی به فعالیتهای داوطلبین.

سگهای تربیت شده صلیب سرخ آمریکا نزد

یاری رسانان هلال احمر ایران در جریان زلزله بم دولت ایران در سال 1301 هجری شمسی جمعیت ملی خود را تأسیس نمود و بجای استفاده از نشان صلیب سرخ و یا هلال احمر، علامت اختصاصی خود را که شیر و خورشید سرخ بود با تلاش و پیگیری متمادی در کنفرانس ژنو در سال 1929 به عنوان نشان سوم مورد حمایت بین‌المللی، به تصویب رسانید. از آن پس سه نشان صلیب سرخ، هلال احمر و شیر و خورشید سرخ بعنوان نشانهای رسمی بین‌المللی شناخته شد. پس از پیروزی انقلاب اسلامی و در سال 1359 دولت ایران با ارسال نامه‌ای به دولت سوئیس بعنوان امین و نگاهدارنده قراردادهای چهارگانه ژنو اعلام نمود که استفاده از شیر و خورشید سرخ را به تعلیق درآورده و بجای آن از نشان هلال احمر استفاده خواهد نمود.

جایگاه جمعیت صلیب سرخ و هلال احمر از نظر عرف بین‌المللی بسیار حائز اهمیت است. در حال حاضر صلیب سرخ و هلال احمر جهانی بزرگترین شبکه بشردوستانه غیرسیاسی و امدادرسانی جهانی را تشکیل می‌دهند. امروزه در سطح بین‌المللی یکی از معیارهای سنجش میزان فعالیتهای بشردوستانه و غیرسیاسی در هر کشور وضعیت جمعیت ملی صلیب سرخ و یا هلال احمر و عدم وابستگی و غیرسیاسی بودن آن است.

صلیب سرخ جهانی به سبب کوششهای بی مانند در جنگها تا کنون چهار بار موفق به دریافت جایزه صلح نوبل شده است. (سالهای 1901 – 1917 – 1944 – 1963 )

هلال احمر را بهتر بشناسیم...

همه افراد یک جامعه یا کشور به نوعی با نام جهانی صلیب سرخ همان هلال احمر در کشورهای اسلامی آشنا و یا با آن سرو کار داشته اند اما به راستی چه کسی معنای واقعی این اسم را درک کرده است چرا که گروهی اعتقاد دارند برای آن نمی توان معنای واحدی پیدا کرد نام هلال احمر می تواند در جامعه برای افراد معانی مختلفی داشته باشد چرا که عده ای آن را ارگان پیشرو در ارائه خدمات امداد و نجات در حوادث و سوانح، بعضی ها تأمین کننده داروهای خاص و داروخانه های ویژه، گروهی ارائه دهنده خدمات توانبخشی و عده ای دیگر آنرا سازمانی حمایتی می شناسند.

اما هلال احمر یعنی مأموریت ها، اهداف کلی، استراتژی ها و ارکان سازمانی و گستره آن چگونه است، گاهی در پرده ابهام مانده است.

در حال حاضر یکی از اصول اساسی نهضت جهانی صلیب سرخ و هلال احمر خدمات داوطلبانه که در جهت تحقق این اصل ، هم اکنون در یکصد و هفتاد و هشت کشور دنیا سازمانها و مؤسسات داوطلبان وابسته به جمعیت های ملی صلیب سرخ و هلال احمر فعالیت می کنند، بنا براین این سازمان ها وظیفه دارند.

در راستای اهداف نهضت بین المللی صلیب سرخ با بسیج توان انسانیت خود نسبت به بهبود زندگی مردم آسیب پذیر اقدام کنند.در کشور ما هم سازمان داوطلبان با هدف حمایت از نیازمندان ، از طریق سازماندهی و بهره مندی از توان اقشار جامعه که منجمله افرادی که داوطلبانه به عضویت افتخاری جمعیت در آمده اند تأسیس شد.

اما باید گفت که جمعیت هلال احمر 3 دوره زمانی مختلف را گذرانده که شامل: دوره اول از ابتدای تشکیل تا سال 1359 بوده که در اولین اساسنامه جمیعت شیر و خورشید در سال 1301 بر این مو ضوع تاکید شده که جمعیت بر پایه کمک های نقدی و عملی عموم مردم تشکیل شده و همچنین در ماده 35 این اساسنامه تأکید شده است که: به دولت محترم ایرانی یا خارجی که خدمات شایان به جمعیت نموده باشند عنوان عضویت افتخاری و رقم افتخار اعطاء می شود همچنین در ماده 43 آمده است که خدمات مذکور تماماً افتخاری است و فقط در هر مرکزی از پایتخت و ایالات یک نفر منشی استخدام می شود.

در اساسنامه 1327 ذکر شده است که خدمات شیر و خورشید سرخ ایران افتخاری و مجانی بوده و بر این اساس ، خدمت در جمعیت داوطلبانه به دو شکل امکان پذیر بوده است اول پرداخت حق عضویت ، دوم پرداخت حق عضویت همراه با ایفای نقش در انجام خدمات نوع پرورانه که در صورت انجام ندادن تعهدات افتخار خدمت در جمعیت از اعضاء سلب می شود.

سازمان داوطلبان درسال 1350 تشکیل شد و در همان سال اقداماتی مانند خرید اوراق مربو ط به ساختمان مدرسه توسط بانوان عضو سازمان داوطلبان صوت گرفت.

در شهریور ماه سال 1352 شورایعالی سازمان داوطلبان تشکیل و اقدام به تصویب و ابلاغ آیین نامه سازمان داوطلبان کرد که به موجب این آیین نامه رکن اساسی سازمان به ترتیب رییس ، شورای عالی ، شورای اجرایی و کمیته های آن شامل : خدمات عمومی، برنامه ریزی و آموزش ، بهداشت و امداد تشریفات و روابط عمومی باضافه همکاری با سایر ادارات ایجاد شد و پس از تصویب آیین نامه مذکور در سال 1352 تا پیروزی انقلاب اسلامی سازمان داوطلبان اقداماتی مانند کمک به جذامیان ، احداث ساختمان تکمیلی شیر خوارگاه جمعیت شیر و خورشید تبریز و غیره را انجام اداده است و پس از پیروزی انقلاب در سال 1357 نقش سازمان به تبع جمعیت در آن دوران کمرنگ گردید و تا سال 1359 و تصویب اساسنامه جدید فعالیت چندانی نداشت .

دوره دوم از سال 1359 تا سال 1378 را شامل می شودکه از سال 1357 به بعد هم زمان با بروز تحولاتی درساختار و وظایف جمعیت از جمله تغییر نام شیر و خورشید سرخ ایران به جمعیت هلال احمر جمهوری اسلامی ایران ، فعالیت سازمان داوطلبان از برای مدتی متوقف شد .دردی ماه سال 1359 آیین نامه سازمان داوطلبان تصویب و سپس در سالهای 61 تا 63 با تغییراتی مجدداً ابلاغ گردید .قدر مسلم آن است که تا سال 1363 ، هیئت سازمانی این سازمان محفوظ بوده است در همان سال آیین نامه عضویت افتخاری در جمعیت هلال احمر تصویب شد و از سال 64 با تغییر ساختار ، سازمان داوطلبان به اداره کل امور داوطلبان تغییر یافته و به عنوان زیر مجموعه معاونت خدمات اجتماعی جمیعت هلال احمر تغییر یافته فعالیت می کرده است .

نمونه هائی از فعالیتهای اداره کل داوطلبان بین سالهای 59 تا سالهای 1378 شامل: جنگ تحمیلی در شهرویر ماه 1359 اداره کل داوطلبان وظیفه امداد به جبهه های جنگ و جمع آوری کمک های مردمی به صورت نقدی و غیر نقدی را بر عهده داشته است، نظیر؛ مشارکت وسیع و گسترده در فعالیت های ستاد جذب کمک های مردمی برای جبهه های جنگ از جهاد سازندگی ،جمعیت هلال احمر و ارتش ، برپایی شانزده 16 ستاد دائمی و دهها پایگاه سیار جمع آوری کمک های در میادین شهر تهران ، جمع آوری کمک های مردمی و ارسال آن برای مناطق زلزله زده ، در سالهای پس از 1370 فعالیت اداره کل داوطلبان در قالب کمک رسانی به مددجویان و آسیب دیدگان و پذیرایی از نیازمندان به فعالیتهای مختلف و همچنین جمع آوری کمک های مردمی و اهداء آن به آوارگان عراقی و به خانواده های نیازمند و آسیب دیده بوده است دوره سوم از سال 1378 تا 1381 بوده که بر اساس ساختار جدید جمعیت ، اداره کل داوطلبان و بخش اعظم معاونت خدمات اجتماعی سابق جمیعت در ابتدای سال 1379 در یکدیگر تلفیق و به سازمان داوطلبان تبدیل شد که اقدام فوق در جهت احیاء و تحقق یکی از اصول نهضت بین المللی صلیب سرخ و هلال احمر یعنی خدمات داوطلبانه صورت پذیرفت و لذا به منظور تبیین و ترسیم صحیح اهداف و وظایف و ساختار سازمان نسبت به جمع آوری و بررسی کلیه منابع و سوابق مرتبط از جمله مصوبات فدراسیون و مقررات جمعیت هلال احمر و همچنین عملکرد و تجربیات سایر جمعیتهای ملی اقدام که حاصل آن : تدوین و تنظیم اهداف شرح وظایف و نمودار تشکیلاتی سازمان داوطلبان بوده است.بر اساس منابع مورد استفاده و بررسی کارشناسانه ، سازمان داوطلبان مأموریت دارد با استفاده از خدمات داوطلبانه ، نیاز اقشار آسیب پذیر را شناسایی و آورده کند و به عبارت دیگر سازمان داوطلبان حلقه اتصال میان نیازمندان و توانمندان است .

در کشور ما اعضای داوطلب جمعیت هلال احمر با تمام وجود به شغلشان عشق می ورزند که درهمین راستا فداکاری های بسیاری از خود نشان داده اند اما آیا به راستی به آنان امکاناتی داده می شود و یا آنکه حتی مسئولین جویای حال آنان هستند هرچند که نباید از جشن دیروز جمعیت هلال احمر استان تهران به مناسبت آغاز هفته هلال احمر غافل شد اما باید از مسئولین کشوری و لشگری خواست تا نسبت به این امر توجه بیشتری داشته باشند.

در پایان باید گفت:از سوی جمعیت هلال احمر روزهای هجدهم تا بیست و چهارم اردیبهشت ماه به مناسبت هفته هلال احمر نام گذاری که شامل:چهارشنبه 18 اردیبهشت روز امداد و نجات ، با شعار ایجاد نو آوری و شکوفایی در شیوه های امدادی ، پنجشنبه 19 اردیبهشت روز خدمات داوطلبانه ، با شعار با هم برای بشریت ( شعار نهضت صلیب سرخ ) ، جمعه 20 اردیبهشت روز جوانان و صلح ، با شعار گسترش صلح و دوستی حتی با یک لبخند ، شنبه 21 اردیبهشت روز دسترسی به خدمات پزشکی خودکفایی دارویی ، با شعار تضمین سلامت و زندگی ، یکشنبه 22 اردیبهشت روز سلامت جسم و روح ، با شعار ارتقای خدمات درمانی و توانبخشی در سطح عالی ، دوشنبه 23 اردیبهشت روز آموزش همگانی ، با شعار فراگیری آموزش کمکمهای اولیه در هر لحظه و سه شنبه 24 اردیبهشت گسترش شعار هر خانواده یک امدادگر است.