امتحان دادن و روشهاي آن

امتحان دادن و روشهاي آن

انواع برخورد با امتحان

1_ دانش آموزاني كه اصلا درس نخوانده اند ، شب قبل از امتحان خيالبافي مي كنند و بدون آنكه مطالعه اي كنند ، منتظر يك حادثه، همچون طوفان وآتشنشان براي تعطيلي امتحان هستند. اين دانش آموزان كمترين موفقيتي به دست نمي آورند.و پايين ترين نمرات متعلق به آنهاست.

2_ دانش آموزاني كه در طول دوره تحصيلي زحمت نكشيده اند ، در شب قبل از  امتحا ن تصميممي  گيرند كه يك شبه همه درسهاي انبار شده را مطالعه كنند . اين افراد ، گرد وخاك كتابها  را پاك مي كنند و در شب امتحان با ترس ودلهره فروان و با خستگي زياد،خود را آماده مي كنند . اين دانش آموزان شايد بتوانند نمره اي بالاتر از حد متوسط به دست آورند. ولي بيشتر نمرات آنها نزديك به متوسط و عمق يادگيري آنها بسيار كم است.

3_ دانش آموزاني كه با برنامه ريزي مطالعه مي كنند ولي نه براي اولين بار، ابتدا  ياد داشتها و كتابهاي درسي را بازبيني ومرور مي كنند آنها پرسشهاي احتمالي روز بعد را حدس مي زنند ، اطلاعات آموخته شده قبلي را به خاطر مي آورند و درباره شركت در آزمون روز بعد ، احساس اطمينان مي كنند. برخي از اين دانش آموزان حتي آنقدر فرصت پيدا مي كنند كه مجله اي بخوانند و  يا حتي تلوزيون ببينند. اين دانش آموزان بهترين نتيجه امتحان و بالاترين نمره ها را مي گيرند .

 برنامه گام به گام براي آمادگي در امتحان

1_ از دبيران خود بپرسيد از چه مطالبي امتحان مي كنند و وقت خود را صرف  مطالعه مطالبي كه جزو امتحان نيست نكنيد.

2_ از دبيران خود بپرسيد كه شكل امتحان چگونه است ( يك جوابي ، چند جوابي، درست وغلط و...)

3_ در روز ها وهفته هاي قبل از امتحان ، به اشاره ها وتاكيد هاي دبيران خود توجه كنيد و نكته هاي مهم را مشخص وعلامت گذاري كنيد . بسياري از معلمان در هفته هاي قبل از امتحان نا خود آگاه نكته هاي مهم را بيشتر توضيح مي دهند.

4_ براي آماده شدن جهت شركت در يك امتحان بزرگ همچون نهايي ، ورودي مدارس وكنكور ها ، برنامه ريزي كنيد . اين برنامه ريزي ها به شرح زير است.

- درس هاي نخوانده را مطالعه كنيد و ياد داشتها را بخوانيد و نكته هاي مهم را   با دبير يا دوستان خود در ميان بگذاريد.

- كليه ورقه هاي امتحاني قبلي را برسي كنيد و در هر سئوال يا مبحثي كه اشكال داشتيد ، تلاش بيشتري كنيد.

- ياد داشت هاي كلاسي خود را با مطالب هماهنگ و آنها را با هم مقايسه كنيد.

- ياد داشت هاي ناقص را با استفاده از ياد داشت دوستان هم كلاسي خود  تكميل كنيد.

- يك هفته قبل از امتحان ، كليه وسايل آموزشي را فراهم آوريد. خلاصه درس ، فهرست نكته هاي مهم و چكيده مطالب از جمله وسايل ضروري براي آماده شدن هستند.

- دو شب قبل از امتحان را براي آمادگي نهايي صرف كنيد.

در اين فرصت حواس شما بايد جمع باشد تا بتوانيد فكر خود را روي مطالب مهم امتحاني متمركز كنيد . در هرنكته انديشه  و يا مطالبي را كه بر آن تاكيد شده است با دقت بخوانيد.

 - شب قبل از امتحان پرسشهايي را كه فكر مي كنيد در امتحان مي آيد مطرح كنيد و بكوشيد در ذهن خود به آنها پاسخ دهيد ، يعني خود را بجاي دبيران و طراحان سئوال بگذاريد.

- شب قبل از امتحان خوب بخوابيد.

- روز امتحان به آرامي خلاصه مطالب را مرور كنيد . كمي زودتر به جلسه امتحان برويد.. تمامي وسايل لازم را براي شركت در امتحان با خودتان ببريد.. براي شركت در امتحانات ساده تر (مثل امتحان نوبت اول ) مراحل با لا را به شكل فشرده تر اجرا كنيد.

شركت در جلسه وانجام آزمون

براي شركت در جلسه امتحان و انجام آزمون توصيه هاي زير را به خاطر بسپاريد.

1_ به موقع ومجهز به جلسه امتحان برويد.

2_ قبل از رفتن به جلسه ياد داشتهايتان را كنار بگذاريد و فكرتان را متمركز كنيد.

3_ پس از نشستن برسر جاي خود، براي لحظه هايي پلكهايتان را روي هم بگذاريد و چشمان خود  را ببنديد.

4_ روي ورقه ،نام و نام خانوادگي ، نام درس و هر مشخصاتي را كه خواسته شده بنويسيد.

5_ وقتي برگه امتحاني را دريافت كرديد، با دقت به توصيه هاي مراقبان و يا دبيران خود گوش فرا دهيد.

6_ رهنمودهاي امتحان را با دقت بخوانيد تا از آنچه كه از شما خواسته شده است اطلاع پيدا كنيد. زير نكته هاي مهم خط بكشيد و آنها را براي بار دوم وسوم بخوانيد  تا بتوانيد در تمام مدت آزمون ، دستورالعملها را در نظر داشته باشيد.

در اين خصوص نكات زير مهم هستند:

- نحوه انتخاب سئوالات ( يعني همه را بايد جواب دهيد يا سئوال انتخابي دارد).

- شكل پرسشها ( تشريحي ، علامت زدني، خط كشيدني، چهار جوابي و....).

- وسايل آموزشي ( يعني مي توانيد از كاغذ چركنويس ،ياد داشت، فرهنگ لغات ماشين حساب ، خط كش و.... استفاده كنيد يا نه؟).

7_ وقت آزمون را بري خود  تقسيم بندي و برنامه ريزي كنيد.

8_ ابتدا، همه پرسشها را مرور كنيد تا با انديشه اصلي طرح و جواب هاي مورد  نظر او آشنا شويد.

9_ اگر نمره سئوالات يكسان است ، ابتدا به ساده ترين سئوالات پاسخ دهيد.

10_ هر پرسش را سه بار بخوانيد وزير كلمات اصلي آن خط بكشيد.

11_ اگر پاسخي را كامل نميدانيد و جواب غلط يا نا كافي از نمره شما كم نمي كند ، هر چه مي دانيد بنويسيد.

12_ ورقه را چند بار مرور كنيد و به سئوا لهايي كه پاسخ ندادهايد ، جواب دهيد.

13_ پاسخ هاي داده شده را دوباره مرور وكنترل كنيد.

14_ آفت امتحان خارج شدن از جلسه زود تر از وقت مقرر است . بدانيد كه دبيران شما وقت مثلا 60 دقيقه اي را با محاسبه و دقت طراحي كردند و اگر شما در 30 دقيقه به پرسشها پاسخ دهيد ، قطعا اشتباهات فراواني خواهيد داشت.

15_ از اشتبا هات خود پند بگيريد. بعد از تصحيح ورقه امتحاني آن را با دقت بخوانيد  و به خطاهاي خود فكر كنيد و در صدد رفع آن اشتباهات و تكميل يادگيري خود باشيد.

16_ ورقه هاي امتحاني خود را نگه داريد ( به غير از امتحانات نهايي و آخر سال كه نگهداري آوراق به عهده مدرسه است).

استرس زدايي از شب هاي امتحان 

 شب هاي امتحانات دانشجويي فرا رسيده است و  اضطراب آن اين روزها گريبان گير بيش از يک و نيم ميليون دانشجوي کشور است .اگر از هر دانشجو و دانش آموزي که پشت نيمکت هاي مدرسه و دانشگاه نشسته است بپرسي پرهول و هراس ترين شب هاي زندگيت کدام شب بود به احتمال نود درصد  شب هاي امتحان و کنکور به يادش مي آيد.دانشجو و دانش آموزاز استرس روزهاي امتحان گله مي کنند اما اين استرس و اضطراب از کجا سرچشمه مي گيرد و  به راستي اين روزها چطور بايد درس خواند و چگونه بايد استرس روزها و شب هاي امتحان را به حداقل رساند؟ کارشناسان آموزشي توصيه مي کنند که امتحان پايان سال تحصيلي نيز امتحاني است مثل ساير امتحانات فقط کمي اهميت نمره حاصله بيشتر است اما چندان تفاوتي با ساير امتحانات ازنظر ميزان سختي سوالات ندارد و والدين نيز بايد سعي کنند به جاي تزريق استرس خود به دانش آموزان و دانشجويان آنها را براي رويارويي با سوالات امتحاني آماده کنند. دانش آموزان و دانشجويان بايد سعي کنند که فقط در يک مکان به مطالعه دروس خود بپردازند و تا جايي که امکان دارد مکان مطالعه را تغيير ندهند و همچنين عواملي را که سبب پرت شدن حواسشان در زمان مطالعه مي شود از محيط دور کنند تا بتوانند تمرکز داشته و مفاهيم درسي را بفهمند. هر چند که خط کشيدن زير نکات مهم کتاب مي تواند در يادگيري تاثير گذار باشد اما بايد دقت کرد که اين خط کشي ها بيش از ده درصد از مطالب هر درس را به خود اختصاص ندهد. دانش آموز يا دانشجو  نبايد يادگيري تمام مفاهيم درسي را به شب امتحان موکول کنند بلکه بايد سعي کنند هر درسي را در زمان خود و در فرصت مناسب مطالعه کنند تا در شب هاي امتحان با خيالي آسوده فقط به مرور درسها بپردازند و از يادگيري دروس به صورت فشرده اجتناب کنند.

بلافاصله پس از صرف غذا مطالعه نکنيد

بلافاصله پس از صرف غذا به علت شروع فعاليت دستگاه گوارش و هجوم خون به معده و احشا» داخلي، از ميزان جريان خون در مغز کاسته مي شود و آمادگي براي مطالعه کاهش مي يابد. انجام حرکات تنفسي متناسب در زمان مطالعه بسيار مهم است. تنفس اگر نامنظم باشد، به تدريج باعث کاهش اکسيژن خون و ايجاد حالت خواب آلودگي مي شود و در نتيجه از آمادگي ذهني براي مطالعه مي کاهد. آرامش فکري لازمه يادگيري مفاهيم دروس است و هنگام مطالعه بايد از اشتغالات ذهني و عصبانيت جلوگيري نمود چراکه اضطراب و ناراحتي باعث از بين رفتن تمرکز حواس مي شود و حافظه کساني که داراي اضطراب و عصبانيت هستند، به طور محسوسي از افراد عادي کمتر است. اما چند نکته بهداشتي درباره مطالعه، کيفيت هواي تنفسي هم از نظر ايجاد نشاط و هم از لحاظ فراهم آوردن موجبات کسالت خيلي مهم است. تنفس در اتاق در بسته که هوا به قدر کافي در آنجا وجود ندارد، کار درستي نيست، همچنين نور بايد از سمت چپ، بالا و با زاويه تقريبي 45 درجه به کتاب و کاغذ بتابد. زيرا اگر از سمت راست بتابد، خصوصا هنگام نگارش، باعث ايجاد سايه دست بر روي کاغذ مي شود که در ديد اشکال ايجاد کرده و در نتيجه باعث خستگي چشم مي شود به همين دليل بهترين نور براي مطالعه و کار، روشنايي معمولي اتاق است که در هواي روشن به وسيله نور غير مستقيم ايجاد شده باشد. بهترين رنگها براي نوشتن، رنگ آبي و مشکي است که فشار کمتري به چشم وارد مي کند و مانع خستگي مي شود. رنگهاي قرمز، سبز و... ديد را مشکل و باعث خستگي چشم مي شوند،  ضمن اينکه درنظر داشته باشيد که براي هر ساعت مطالعه يک ربع تا بيست دقيقه استراحت مفيد لازم است. اين استراحت نه تنها براي چشم بلکه براي مغز هم فرصت مناسبي است که يادگيري خود را مرور کند. در زمان استراحت بايد به فاصله دور و بدون توجه و دقت نگاه کرد، اين کار باعث تنوع و تمدد اعصاب نيز مي شود. روزهاي امتحان و شب هاي طولاني اش به سرعت از راه مي رسند و به سرعت نيز مي روند هر چند که شايد براي عده اي از دانش آموزان و دانشجويان خصوصا آنهايي که کوله بار درسي شان خالي است و يک شبه مي خواهند پرش کنند سخت بگذرد اما بالاخره مي گذرد و در اين گذران نکته هايي را مي آموزد که جاي تامل دارد، و مهم ترين اين نکته ها اينکه هرگز کار امروز را به فردا وامگذار که در کوران زندگي جا مي ماني.

با اضطراب و استرس شب امتحان چکار کنیم؟

نمره ۲۰ یکی از عوامل مهم ایجاد استرس و اضطراب در دانش آموزان است. بیست، نمره‌ای است که اکثر والدین و دانش آموزان در پی آن هستند، در حالی که این نمره بیانگر یادگیری کامل از سوی دانش آموزان نیست بلکه فقط نشان می‌دهد که دانش آموز مطالب کتاب‌های درسی خود را خوب حفظ کرده است.

علائم و نشانه‌های اضطراب

عصبی بودن، آرام و قرار نداشتن، تنش، احساس خستگی، سرگیجه، تکرر ادرار، بی‌حالی، تپش قلب، اسهال، تنگی نفس، نگرانی و دلهره، لرزش، تعریق، بی‌خوابی، اشکال در تمرکز حواس، گوش به زنگ بودن. همان‌‌طور که ملاحظه می‌کنید، تمام اینها علائمی ‌هستند که حتما همه طعم آنها را کم و بیش چشیده‌ایم اما به راستی چرا شب‌های امتحان این‌قدر طولانی و سخت می‌گذرند و چطور می‌توان این شب های پر اضطراب را به راحتی سپری کرد؟

شب امتحان، شب اضطراب

همان‌طور که قبلا اشاره شد یکی از علل اضطراب ناشی از امتحان، تسلط نداشتن بر مفاهیم درسی است. ضعف در عملکرد معلمان، تطبیق نداشتن مفاهیم کتاب های درسی با روحیات دانش آموزان و موارد دیگر، سبب جدایی دانش آموزان از کتاب‌های درسی و نگرفتن مفاهیم آموزشی می‌شود. امتحان بین دانش آموزان و معلمان به صورت یک خط قرمز در آمده است، به طوری که معلم درس می‌دهد تا فقط دانش آموز در امتحان قبول شود و دانش آموز نیز درس می‌خواند تا فقط بتواند از پس سوالات امتحان برآید و تاکیدی بر میزان یادگیری دانش آموزان وجود ندارد.

نمره ۲۰ یکی دیگر از عوامل مهم ایجاد استرس و اضطراب در دانش آموزان است. بیست، نمره‌ای است که اکثر والدین و دانش آموزان در پی آن هستند، در حالی که این نمره بیانگر یادگیری کامل از سوی دانش آموزان نیست بلکه فقط نشان می‌دهد که دانش آموز مطالب کتاب‌های درسی خود را خوب حفظ کرده است.

بیش از ۹۳ درصد دانش آموزان به دلیل تاکید فراوان خانواده و معلمان مدارس در روزهای امتحان دچار استرس و اضطراب هستند که این عامل، درصد افت تحصیلی دانش آموزان را افزایش می‌دهد و سبب عدم ارائه کامل آموخته‌های دانش آموزان می‌شود. طبق مطالعات انجام شده اضطراب ناشی از امتحانات می‌تواند تا ۷۰ درصد سبب کاهش یادگیری دانش آموزان خصوصا در مقاطع راهنمایی و متوسطه شود. اضطراب امتحان یادگیری دانش آموزان را مختل کرده و سبب بروز اختلالات رفتاری همچون تیک‌های عصبی و پرخاشگری در آنها می‌شود.

چه باید کرد؟

کاهش اضطراب شب امتحان تنها بامشارکت معلمان و والدین و خواست و اراده خود فرد امکان‌پذیر است. نکات زیر می‌تواند شما را در سپری کردن شب‌های پر اضطراب امتحان یاری کند:

● سخنی با معلمان

▪ به دانش آموزان بیاموزید که شب‌های امتحان، زمان یادگیری دروس نیست و در این شب‌ها فقط باید به مرور درس‌ها پرداخت.

▪ باید به دانش آموزان آموخت که مدتی مانده به روز امتحان، کتاب درسی را به چند قسمت تقسیم کنند و هر روز قسمتی از آن را بیاموزند و آموخته‌های خود را در جایی یادداشت کنند تا در فرصت‌های مختلف بتوانند آنها را مرور کنند.

▪ برنامه امتحانی را چند هفته قبل از شروع امتحانات به دانش آموزان اعلام کنید.

▪ فاصله بین جلسات امتحان را با توجه به سختی یا آسانی دروس تنظیم کنید.

▪ پس از تهیه برنامه امتحانی، تا آنجا که ممکن است، تغییر جدیدی در برنامه ایجاد نکنید.

▪ محل برگزاری امتحان باید دارای تهویه مناسب، نور کافی، دمای مناسب و صندلی مناسب باشد.

▪ محل برگزاری امتحان، باید عاری از هرگونه عوامل مزاحم از قبیل سروصدا باشد.

▪ با دانش آموزان به صورت اطمینان بخش و امیدوارکننده در کلاس و جلسه امتحان برخورد کنید.

▪ قبل از شروع جلسه، فاصله افراد باید رعایت شده باشد تا زمان برگزاری جلسه نیازی به جابه‌جایی و حرکت نباشد.

▪ مراقبان نباید در حین برگزاری جلسات با یکدیگر صحبت کنند.

▪ ابتدای جلسه امتحان، راهنمایی و توضیح کافی پیرامون آن آزمون بدهید ودر حین جلسه از توضیح اضافی که موجب حواس پرتی آنان می‌شود اجتناب کنید.

▪ قبل از اتمام کلاس‌ها و شروع امتحانات به دانش آموزان اطمینان بدهید و آنها را از امتحان نترسانید.

▪ به دانش آموزان بگویید سوِالات از کتاب درسی آنهاست و آنها با مطالعه کتاب‌های درسی خود به راحتی می‌توانند به سئوالات پاسخ دهند.

▪ از ایجاد رقابت ناسالم در میان دانش آموزان اجتناب کنید .

▪ در طرح سئوال، اصول سنجش و اندازه گیری، به خصوص سطح دشواری سئوالات را رعایت کنید.

● سخنی با والدین

▪ حتی المقدور برای صبح امتحان فرزندتان صبحانه مناسبی آماده کنید و به هیچ وجه او را گرسنه به جلسه امتحان نفرستید.

▪ شب امتحان، آرامش لازم را برای دانش آموزان برقرار کنید.

▪ عسل، کشمش و خرما، جزو منابع غذایی هستند که می‌توانند کالری مناسبی را در روزهای امتحان به دانش آموزان منتقل کنند.

▪ محیط خانواده، باید دور از تنش‌های عاطفی و مشاجره باشد.

▪ در ایام امتحانات باید رفت وآمدها و میهمانی های خانوادگی تعطیل یا محدود شود.

▪ محیط فیزیکی آرام و بی سروصدایی برای مطالعه دانش آموزان فراهم کنید.

▪ به استراحت و خواب دانش آموزان توجه کافی داشته باشید .

▪ هنگام امتحانات، دانش آموزان نیاز به حمایت عاطفی و اطمینان بخش بیشتری دارند. در این زمینه اقدام موثر داشته باشید.

▪ از توقعات بی جا و فشار بیش از حد برای مطالعه خودداری کنید.

▪ در صورتی که فرزندتان از موفقیت در یکی از امتحانات رضایت خاطر نداشت، اورا مورد حمایت قرار دهید و از سرزنش او خودداری کنید.

▪ باید از حبس کردن دانش آموز در اتاق برای مطالعه خودداری کرده و به دانش آموز اجازه استراحت و تفریح لازم نیز بدهید.

▪ انتظارات بالا و بیش از حد توانایی فرزندتان، می‌تواند در ایجاد اضطراب و شدت آن موثر باشد. پس انتظارات خود را تعدیل کنید.

▪ از مقایسه فرزندان با یکدیگر و با دیگران پرهیز کنید